ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΠΛΩΜΑΡΙ

  ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗ ΛΕΣΧΗ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ, ΕΡΕΣΟΥ ΚΑΙ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ

ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ Ι. ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ 

19 Δεκεμβρίου 2022

Ευχόμαστε

"Καλή Επιτυχία" και "Καλές Γιορτές"

ΜΑΥΡΑΓΑΝΗΣ ΞΕΝΟΦΩΝ ΠΡΟΣ ΕΚΔΟΤΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ"

Από τον συμπατριώτη μας Ξενοφώντα Ε. Μαυραγάνη, συγγραφέα και Πρόεδρο της Λέσχης Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος», λάβαμε και δημοσιεύουμε το παρακάτω μήνυμά του προς τον Βασίλειο Βαλάκο, νέο Πρόεδρο του Συνδέσμου Πλωμαριτών Αττικής «Βενιαμίν ο Λέσβιος» και υπεύθυνο του περιοδικού «Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι», με την παρατήρηση ότι το Πλωμάρι μας χρειάζεται όλους. Η κοινή καταγωγή, η αγάπη για τον τόπο μας, οι κοινές αξίες και επιδιώξεις πρέπει να μας ενώνουν και να μας οδηγούν στην αλληλοεκτίμηση και στη συνεργασία. Κι αν κάποιες φορές κάνουμε παραλείψεις κι εγείρουμε παράπονα, είναι εύκολο να τα διορθώνουμε με καλόπιστο διάλογο, για το καλό του τόπου μας…  

               

***

--- Προωθημένο μήνυμα ---

Από: xenofon mavraganis <2rahidi@gmail.com>

Ημερομηνία: 28 Ιουλίου 2018 - 5:58 μ.μ.

Θέμα:
Προς: plomariathens@gmail.com

 

Κύριο

Βασίλειο Βαλάκο,

εκδότη-διευθυντή των «Πλωμαρίτικων Aντίλαλων»

 

Κύριε Βαλάκο,

διάβασα το τελευταίο τεύχος του περιοδικού, που αναφέρεται στον αιφνίδιο θάνατο του Δημήτρη Χαλαυτή και σε άλλα σημαντικά γεγονότα, όπως η εκλογή σας ως νέου προέδρου του Συνδέσμου, ο ετήσιος χορός, η μονοήμερη εκδρομή στην Κύμη και άλλα εξόχως ενδιαφέροντα, λησμονήσατε όμως να αναφερθείτε στην παρουσίαση του βιβλίου μου στην αίθουσα της ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, με την συνεργασία του εκλιπόντος προέδρου σας και την παρουσία διαπρεπών ομιλητών, προφανώς γιατί ο παρουσιαζόμενος δεν ανήκει στην στενή ομάδα των Αθηναίων που νομίζουν ότι είναι Πλωμαρίτες.

     Καλά αυτό. Αλλά να αγνοήσετε εσείς οι Πλωμαρίτες το πρόγραμμα εορτασμού των 140 χρόνων ύπαρξης και λειτουργίας της ΛΕΣΧΗΣ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ πάει πάρα πολύ. Ένα πρόγραμμα διάρκειας 6 μηνών, με θέατρο, μουσική, επιστήμη, εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής, επιτόπια παρουσία των μουσείων ΤΕΡΙΑΝΤ, ΘΕΟΦΙΛΟΥ, ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, μόνο από  ανθρώπους που στερούνται ανθρωπιστικής παιδείας, θα μπορούσε να παραβλεφθεί. Είναι προφανές ότι δεν σας ενδιαφέρει η όποια πνευματική - καλλιτεχνική δραστηριότητα εδώ στο Πλωμάρι, γι’ αυτό και δεν ενδιαφέρεστε γι’ αυτήν, παρ' όλο που έχει ασχοληθεί σύσσωμος ο τοπικός τύπος, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Η ΑΥΓΗ, ΤΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ, Η ΕΡΤ.

     Λόγω αυτής της εχθρικής τακτικής σας, θα παρακαλούσα να μην ασχοληθείτε, που δεν ασχολείσθε βέβαια, με εμάς όσο τουλάχιστον εγώ εξακολουθώ να είμαι πρόεδρος αυτού του σωματείου.

                 Εν πλήρει οργή

Ξενοφών Ε. Μαυραγάνης

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ “ΤΟ ΠΟΛΙΟΝ”~ ΤΡΙΗΜΕΡΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Αποκατάσταση Ιστορικών Κτιρίων μετά το Σεισμό της 12^ης Ιουνίου 2017

Δελτίο Τύπου

 

Την Παρασκευή 22 Ιουνίου 2018 αρχίζει το Τριήμερο Εργαστήριο (22-24 Ιουνίου), με θέμα «Αποκατάσταση Ιστορικών Κτιρίων μετά το Σεισμό», στο Πολύκεντρο Πλωμαρίου και στη Βρίσα (το πρωινό του Σαββάτου). Πραγματοποιείται στο πλαίσιο προγράμματος του Πανεπιστημίου του Κεντ και διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο, το ΤΕΕ Β.Α. Αιγαίου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πλωμαρίου «Το Πόλιον», με τη στήριξη της Περιφέρειας Β. Αιγαίου και των Δ.Ε. και Δ.Κ. Πλωμαρίου και Πολιχνίτου.

Το Εργαστήριο απευθύνεται σε Αρχιτέκτονες, Πολιτικούς Μηχανικούς και κατασκευαστές κτιρίων. Οι δραστηριότητές του εστιάζονται στις μεθόδους αποκατάστασης των κτιρίων που υπέστησαν βλάβες κατά το σεισμό που έπληξε την Λέσβο τον Ιούνιο του 2017. Μία σειρά από διαλέξεις θα παρουσιάσουν την πρόσφατη έρευνα πάνω στο ιδιότυπο παραδοσιακό κατασκευαστικό σύστημα του νησιού και την ιδιαίτερη σεισμική συμπεριφορά του. Ταυτόχρονα, μία άσκηση πάνω σε κτίρια της περιοχής θα βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αναπτύξουν πρακτικές μεθόδους για την τεκμηρίωση, ανάλυση και επισκευή των ιστορικών κτιρίων.

 

Οι διαλέξεις του Εργαστηρίου θα είναι ανοικτές στο κοινό την Παρασκευή στην πρωινή συνεδρία και την Κυριακή στην απογευματινή, ενώ η πρόταση αποκατάστασης θα σχολιαστεί από καλεσμένους ερευνητές και θα παρουσιαστεί στο κοινό στο τέλος του Εργαστηρίου. Οι δραστηριότητες αυτές επιδιώκουν να συνεισφέρουν στην καλύτερη κατανόηση των τοπικών ιστορικών κατασκευών και να προσφέρουν πρακτικές λύσεις για τη συντήρησή τους σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές αποκατάστασης.

Συντονιστής του Τριήμερου Εργαστηρίου είναι ο κ. Νίκος Καρύδης, Αρχιτέκτων Senior Lecturer του Πανεπιστημίου του Kent, και ομιλητές ο ίδιος και η κ. Ελευθερία Τσακανίκα, Πολιτικός Μηχανικός, Επίκουρος Καθηγήτρ Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Εντυπωσιακός είναι ο αριθμός των δηλώσεων συμμετοχής απ’ όλη τη Λέσβο και την Ελλάδα, που δείχνει το ενδιαφέρον και την υπευθυνότητα των μηχανικών για την ενημέρωσή τους σχετικά με τις πρόσφατες έρευνες αποκατάστασης πάνω στο παραδοσιακό κατασκευαστικό σύστημα των ιστορικών κτιρίων που υπέστησαν βλάβες από το σεισμό της 12ης Ιουνίου 2017.

Επισυνάπτεται παρακάτω το αναλυτικό πρόγραμμα του Τριήμερου Εργαστηρίου:

     

                                                                                                             Η Πρόεδρος

Μυρσίνη Βαρτή-Ματαράγκα

ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΑ ΑΠΟ «ΠΟΛΙΟΝ» ΓΙΑ ΘΑΝΑΤΟ ΧΑΛΑΥΤΗ ΔΗΜΗΤΡΗ

Συλλυπητήρια από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πλωμαρίου

«Το Πόλιον» για το θάνατο του Δημήτρη Χαλαυτή

ΚΥΡΙΑΖΗ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ «E- κα-γίτς! -Πλου-μάρ- κα-γίτς;»

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης / Σάββατο 10/2/2018

http://www.emprosnet.gr/apopseis/

                                                                                                                                                               

                                                                                                                                                  Κυριαζής Αριστείδης 

Νήσος Αιολίς Λέσβος, η δε χώρα Λεσβία

                     

                                      E καγίτς! Πλουμάρ καγίτς;

            

                                                                                            Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

     Από το Πλωμάρι διακρίνονται τα Ψαρά, η Χίος, οι Οινούσσες, η Ερυθραία και η Φώκαια των αρχαίων Ελλήνων, που έκτισαν στη Γαλλία τη Μασσαλία, στην Ισπανία το Εμπόριον, στην Κάτω Ιταλία την Ελέα, στην Κορσική την Αλαλία και στον Ελλήσποντο τη Λάμψακο, των οποίων τη δόξα ακολούθησαν οι Πλωμαρίτες που όργωσαν το Αιγαίο, τον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο για να εμπορευτούν φρουτώδες λάδι, αρωματικό σαπούνι και εύγευστο ούζο, με τα ιστιοφόρα καΐκια τους, για τα οποία καταγράφονται με συνεχόμενες προσφορές ιδιοκτητών τους στο κατάστιχο της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Μεγαλοχωρίου από το 1786.

Σχέδιο ιστιοφόρου  Αλαμάνα, από το βιβλίο του Γιώργου Γιαννουλέλλη «Τα καΐκια κι η αρματωσιά τους».  

                         

     Όπως γράφει ο Κώστας Δαμιανίδης στην εργασία «Η Ναυπηγική παράδοση στο Πλωμάρι», κατά τον ρωσο-τουρκικό πόλεμο 1767-1774 μετείχαν στο πλευρό των Ρώσων καράβια από το Πλωμάρι, που είχε 29 πλοία το 1816, πάνω από 120 το 1890 και πάνω από 200 στις αρχές του 20ού αιώνα, ενώ υπήρχαν τέσσερα ναυπηγεία στον Ταρσανά Πλωμαρίου, του Δημήτρη Ιωάνν. Γιαμουγιάννη,του αδελφού του Γιώργου, του Γιαννάκη Λιόλιου και του καραβομαραγκού Κυριαζή, του παλαιότερου όλων,όπως ανέφερε σε συνέντευξή του ο Ιωάννης Δημ. Γιαμουγιάννης (Πολιτιστικές και Περιβαλλοντικές διαδρομές στο Πλωμάρι. Έκδοση 2014 του Πολιτιστικού Συλλόγου Πλωμαρίου "Το Πόλιον", σσ. 111, 113, 114, 121, 125).

      Προσθέτω ότι ο ναυπηγός Κυριαζής καταγράφεται στο Δημοτολόγιο Πλωμαρίου ως «Κυριαζής Ιωάννης του Δημητρίου και της Μαριγώς, γεννηθείς το 1837» και είναι ο Μαστρογιάννης Κυριαζής, του οποίου το ναυπηγείο βρισκόταν ακριβώς δυτικά του ναυπηγείου του Δημητρίου Ιωάνν. Γιαμουγιάννη, όπως προκύπτει από οθωμανικό έγγραφο αγοραπωλησίας στις 18-5-1895, το πρωτότυπο του οποίου κατέχει ο Δούκας Κων. Γιαμουγιάννης.

      Η παρακάτω ανεκδοτολογική διήγηση, που πρωτάκουσα πιτσιρικάς στην Αγκαθερή από τον Πλωμαρίτη πατέρα μου Στέλιο, δείχνει τη χιουμοριστική αυτοκριτική διάθεση των Πλωμαριτών, που δεν φοβούνται να περιγελάσουν ως και τον εαυτό τους, όταν διηγούνται με το απολαυστικό γλωσσικό τους ιδίωμα, τις περιπέτειές τους στις φουρτουνιασμένες θάλασσες.

     Εκεί κόντρα στου «πελάγου τα τελώνια», τα οποία υμνεί ο Οδυσσέας Ελύτης στο «Θαλασσινό τριφύλλι», που «πριν ο ήλιος ανατείλει, το μαγεύουνε και βγαίνει», οι Πλωμαρίτες ναυτικοί στις ανταριασμένες θολές πανσέληνες νύχτες προτιμούσαν να παίζουν και να "κουβεντιάζουν" με τον ίσκιο τους, με το θολό και τρεμάμενο είδωλό τους, που φαινόταν μαζί με το φωτισμένο ιστιοφόρο καΐκι τους να καθρεφτίζεται στα αντικριστά θεόρατα κύματα, ρωτώντας καθαρά, συλλαβιστά και δυνατά:

                           

          «E- κα-γίτς! -Πλου-μάρ- κα-γίτς;»

                  

     Τότε, μέσα στη μοναξιά τους, άκουγαν την ηχώ των τεσσάρων τελευταίων συλλαβών, που ερχόταν ταλαιπωρημένη αχνά και όχι καθαρά ερωτηματικά, αλλά μάλλον καταφατικά, από το είδωλό τους στα απέναντι κύματα:«...Πλου-μάρ- κα-γίτς...».

      Δεν άκουγαν τις προηγούμενες τρεις συλλαβές, που χάνονταν εντελώς από την παρήχηση, μιας και χρειαζόταν περισσότερη απόσταση από τα κύματα για να ακουστεί όλη η φράση, 17 μέτρα για κάθε συλλαβή, οπότε, συμμορφούμενοι με τους κανόνες της ηχητικής, απηύθυναν το δεύτερο ερώτημα χρησιμοποιώντας τη φορά αυτή μόνο τέσσερις συλλαβές:

            

          «’Ντά- έχ’ς- μέ-σα;»

                

     Οπότε έπαιρναν από την ηχώ ως απάντηση, το πανομοιότυπο αλλά αχνό άκουσμα:«’Ντά- έχ’ς- μέ-σα...». Άκουσμα, που τους έδινε την ευκαιρία να συνεχίσουν τη "συζήτηση", απαντώντας δυνατά και γρήγορα με πέντε συλλαβές, τις οποίες προσπαθούσαν να τις πουν σαν να ήταν τέσσερις:

                     

          «Κ’τσά- τσ’ έναν- πα-πά!»

                        

     Χαμογελώντας θριαμβευτικά, άκουγαν αχνά την αναμενόμενη επανάληψη:«Κ’τσά- τσ’ έναν- πα-πά...».Επανάληψη, που επιβεβαίωνε την περιπαικτική διάθεση και θέληση να μη συμβιβαστούνμε το ότι ήταν μόνοι στα σκοτεινά πέλαγα καταμεσής στις φουρτούνες, αλλά αντίθετα "συνοδευόμενοι" από ένα πανομοιότυπο, ομοιοπαθές, φιλικό, αλληλέγγυο και κατά προτίμηση σταθερό πλωμαρίτικο ιστιοφόρο καΐκι, όπως την εικονιζόμενη "Αλαμάνα", μπορούσαν να τα καταφέρουν, παρά τις δυσκολίες που ξεκινούσαν από το ίδιο το Πλωμάρι, που μέχρι το 1928 δεν είχε ούτε λιμάνι!

     Το δυναμικό Πλωμάρι, για το οποίο η συνεχιζόμενη εγκατάλειψή του επιβάλλεται να αναθεωρηθεί, με την καθιέρωση Πύλης Εισόδου Πλωμαρίου και με την επανίδρυση του Δήμου του.

                                                                                      Αριστείδης Κυριαζής

                                                                                      aristeidis2007@gmail.com

* Εστάλη για δημοσίευση από το συγγραφέα. Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης το Σάββατο 10/2/2018/ http://www.emprosnet.gr/apopseis/.

ΚΟΠΗ ΠΙΤΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ “ΤΟ ΠΟΛΙΟΝ”

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΟΥ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ» ΤΟΥ ΑΡ. ΣΤΕΡΓΕΛΛΗ

Δείτε το πρώτο μέρος της εκδήλωσης:         

https://www.youtube.com/watch?v=GaF45vLVKc4&feature=youtu.be

          
https://youtu.be/GaF45vLVKc4?t=5

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΚΥΡΙΑΖΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ~ Εκατό χρόνια από τη μεγάλη δίκη των Πλωμαριτών

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης το Σάββατο 18/11/2017

http://www.emprosnet.gr/apopseis/ekato-xronia-apo-ti-megali-diki-ton-plomariton

 

Γράφει ο Αριστείδης Κυριαζής 

Νήσος Αιολίς Λέσβος, η δε χώρα Λεσβία

 

Εκατό χρόνια από τη μεγάλη δίκη των Πλωμαριτών

 

Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

Μιλτιάδης Καλδής (1855-1941)

 

Πριν από εκατό χρόνια, στις 20-7-1917, τρεις χιλιάδες Πλωμαρίτες συμμετείχαν σε ένα δυναμικό συλλαλητήριο στο Πλωμάρι, για να καταγγείλουν τη διοίκηση της Λέσβου για ανισομερή κατανομή δημητριακών, υπέρ της πρωτεύουσας Μυτιλήνης και σε βάρος της επαρχίας. Τότε στο Πλωμάρι των 13.000 κατοίκων διαπιστώθηκαν τρειςθάνατοι από πείνα, η οποία προέκυψε στη διχασμένη Ελλάδα από την εμπόλεμη κατάσταση και το ναυτικό αποκλεισμό από τους συμμάχους, σε συνδυασμό με την απόκρυψη τροφίμων, την αύξηση του τιμαρίθμου και την ανεξέλεγκτη αισχροκέρδεια.

Η Διοίκηση της Λέσβου, αντί να επανορθώσει την αδικία, παρέπεμψε σε δίκη 43 άτομα, 36 Πλωμαρίτες και 7 Πλωμαρίτισσες, οι οποίες κατηγορήθηκαν επιπλέον επειδή αφόπλισαν τρεις φρουρούς για λίγες ώρες, όταν ο διοικητής του Πλωμαρίου διέταξε τη φρουρά να οπλίσει κατά των διαδηλωτών.

Από τους 43 "πρωταίτιους της στάσεως και αντιστάσεως κατά της αρχής", όπως χαρακτηρίστηκαν, 34 οδηγήθηκαν στις 11-14 Αυγούστου 1917 στο στρατοδικείο Μυτιλήνης, όπου 13 από αυτούς καταδικάστηκαν σε φυλακίσεις ενός ή δύο μηνών.

Το 1917, οι εφημερίδες της Λέσβου "Σάλπιγξ" και "Ελεύθερος Λόγος" κάλυψαν το θέμα με τον τίτλο: "Η μεγάλη δίκη των Πλωμαριτών".

Εκατό χρόνια μετά, το περασμένο καλοκαίρι στις 10 Αυγούστου, απολαύσαμε στην ανακαινισμένη θαυμάσια αίθουσα της Λέσχης Πλωμαρίου "Βενιαμίν ο Λέσβιος" μια ξεχωριστή, αξιόλογη και αξιέπαινη εκδήλωση μνήμης και τιμής στους διαμαρτυρόμενους το 1917 Πλωμαρίτες, που τη διοργάνωσε ο «Σύνδεσμος Πλωμαριτών Αττικής "Βενιαμίν ο Λέσβιος"».

Στην εκδήλωση, μετά το χαιρετισμό του προέδρου της Λέσχης Ξενοφώντα Μαυραγάνη και την εισαγωγική ομιλία του προέδρου του Συνδέσμου Δημήτρη Χαλαυτή, το λόγο πήρε ο διδάκτωρ φιλοσοφίας και συγγραφέας Αριστείδης Στεργέλλης, ο οποίος ανέλυσε διεξοδικά και εύστοχα το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής.  Ακολούθησε ο δικηγόρος και πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Τάκης Ψαρράς, παρουσιάζοντας εμπεριστατωμένα και λεπτομερειακά το θέμα από τις τότε δημοσιεύσεις των εφημερίδων και από τα επίσημα πρακτικά της δίκης, τα οποία ανέσυρε από τα αρχεία των στρατοδικείων που φυλάσσονται στο Ρουφ, στη Στρατολογική Υπηρεσία Αθηνών.

Αντί επιλόγου, παραθέτω ένα απόσπασμα της απολογίας του στελέχους του Κόμματος των Φιλελευθέρων, ελληνοδιδασκάλου στο Ελληνικό Σχολείο (1874-1879) και μετέπειτα γιατρού του Πλωμαρίου, εκ των πρώτων μελών τού από το 1878 "Αναγνωστηρίου Βενιαμίν ο Λέσβιος" και πρώην προέδρου του, λόγιου Μιλτιάδη Καλδή (1855-1941): «Λυπούμαι διότι περί τας δυσμάς ήδη του βίου μου κατέχω το εδώλιον του κατηγορουμένου, κατηγορούμενος ως αρχηγός στάσεως κατά των αρχών της πατρίδος μου {...} Το Πλωμάριον ηδικείτο καταφώρως υπό της επί των τροφίμων επιτροπής Μυτιλήνης, ήτις ουδέποτε μας έδιδεν εις ακέραιον το αναλογούν ημίν εκ των σιτοτροφίων μερίδιον. Ένεκα τούτου, υπήρχε πάντοτε παρά τω λαώ ποιά τις δυσφορία. Εν Μυτιλήνη αίφνης, κύριοι, εδίδετο εις τον λαόν 100 δράμια άρτου κατ' άτομον καθ’ εκάστην ημέραν, και εις ημάς διά 10 και 12 ημέρας, εδίδοντο μηδαμινά πράγματα. Ένεκα τούτου, πλειστάκις διεμαρτυρήθημεν δι’ υπομνημάτων και αναφορών, αλλ’  εις μάτην. Επήλθον, κύριοι, κατά το διάστημα εκείνο και πλείστοι εξ ασιτίας θάνατοι, ους εγώ ως ιατρός θα ηδυνάμην να πιστοποιήσω και τους οποίους απέκρυπτα διά να μην εξεγερθή ο λαός».

Τιμώντας τη μνήμη των 43 "πρωταιτίων", παραθέτω τα ονοματεπώνυμά τους:

 

 

Αγιακάτσικας Τιμολέων, Αθηναίος Αντώνιος, Ανδρής Δημήτριος, Ανδριώτης Νεοκλής, Αντωνάκας Ιωάννης, Αρμενάκας Γεώργιος, Αυλωνίτης Αθανάσιος (ιερεύς), Βουλαλάς Κλεάνθης, Γαλέτσας Δημήτριος, Γαλέτσας Πανάγος, Γιαννατσής Δημήτριος, Γιαννουλέλλης Αντώνιος, Γιαννούλος Σταμάτης, Γιασέλης Παναγιώτης, Καβαρνού Μαριγώ, Καλδής Μιλτιάδης, Κουλομέρης Γεώργιος, Καπώνης Κυριάκος, Καρακατσάνη Αναστασία, Κοκκίνης Γεώργιος, Λαίλιος Μαλλιάκας, Μαλιαρός Ιωάννης, Μανωλιός Νικόλαος, Μαϊστρέλη Αμερσούδα, Μαϊστρέλης Ευστράτιος, Μαλέλης Γεώργιος, Ξυπτεράς Γεώργιος, Παλαιολόγου Αριστείδης, Πιργιολής Κωνσταντίνος, Πιτσιλαδής Ιωάννης, Πιτσιλαδής Εμμανουήλ, Πρωτούλης Αντώνιος, Πρωτούλης Γεώργιος, Ρεπάνης Ιωάννης, Στεφανή Αρχοντούλα, Στεφανή Ειρήνη, Ταραμά Μυρσίνη, Τραγάκης Κυριάκος, Τσακύρης Δημήτριος, Τσούπα Δήμητρα, Τυροπώλης Παναγιώτης, Φολιαδής Γεώργιος και Χατζηκυριάκος Χριστόδουλος

 

         

Για την εικονιζόμενη φωτογραφία του Μιλτιάδη Καλδή, ευχαριστώ τον φίλο γιατρό Αριστείδη Φρυδά, του οποίου η γιαγιά Σουλτάνα Φρυδά ήταν αδελφή του Μιλτιάδη Καλδή.

                                                                             Αριστείδης Κυριαζής

  aristeidis2007@gmail.com

 

*Εστάλη για αναδημοσίευση από το συγγραφέα. Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης το Σάββατο 18/11/2017/ http://www.emprosnet.gr/apopseis/ekato-xronia-apo-ti-megali-diki-ton-plomariton.

ΚΥΡΙΑΖΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ~ ΒΡΥΣΗ ΜΠΕΚΗΡ ΑΓΑ ΣΤΟ ΠΛΩΜΑΡΙ

Αναδημοσίευση από

http://www.emprosnet.gr/blogs/hronografima/90742-dyo-dafiotes-mpekir-agades-mnimoneyontai-sto-plomari

Χρονογράφημα

Δύο Δαφιώτες Μπεκήρ Αγάδες μνημονεύονται στο Πλωμάρι

Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2017 | Αριστείδης Κυριαζής

Νήσος Αιολίς Λέσβος, η δε χώρα Λεσβία

Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

Στην εικονιζόμενη εντοιχισμένη μαρμάρινη οθωμανική επιγραφή του 1818, πάνω από τη βρύση του πλάτανου της εισόδου της αγοράς του Πλωμαρίου, μνημονεύονται δύο Μπεκήρ Αγάδες της γηγενούς εξισλαμισμένης οικογένειας των Δαφίων της Καλλονής, ο Εμπού Μπεκήρ Αγάς και ο γιος του, ο Χατζή Μπεκήρ Αγάς.

Όπως έγραψε ο Φώτης Δήμου: «Στους κορυφαίους επίσημους ληστές στην πρώτη των γραμμή βγαίνει ο περίφημος Ζορμπάς της Καλλονής Εμπού Μπεκήρ, ο οποίος ήταν βοεβόδας του νησιού στα μέσα του 18ου αιώνα» (Ιστορία της Τουρκοκρατούμενης Λέσβου 1462-1912. Μυτιλήνη 1931, σ. 46).

     Επί Τουρκοκρατίας σε όλα τα χωριά του Πλωμαρίου, που ήταν αμιγώς χριστιανικά, δεν υπήρχαν Τούρκοι, παρά μόνο μία ολιγομελής φρουρά. Οι Πλωμαρίτες πλήρωναν φόρους στην επαρχία Καλλονής μέχρι το 1862, οπότε συστάθηκε η επαρχία Πλωμαρίου.

     Για την κυριαρχία των Αγάδων των Δαφίων στο Πλωμάρι, ο Σταύρος Τάξης δημοσίευσε μια ομολογία εννιά κατοίκων του Μεγάλου Χωρίου το 1723 στον τότε Αγά των Δαφίων, τον Αρμένη Ισμαήλ Μπέη (Συνοπτική Ιστορία της Λέσβου. Κάιρο 1909, σ. 114).

     Επίσης, ο Πλωμαρίτης Αριστείδης Στεργέλλης δημοσίευσε μια ομολογία 49 Μεγαλοχωριτών το 1792 στον Μπεκήρ Αγά της Καλλονής (Τα λυτά έγγραφα του αρχείου της Χώρας Πλωμάρι. Α΄ τόμος, έκδοση Συνδέσμου Πλωμαριτών Αττικής «Βενιαμίν ο Λέσβιος», Αθήνα 1998, σ. 43-44).

     Στις 28-5-2010, δημοσίευσα στη στήλη το άρθρο: «Ο πατέρας του Εμπού Μπεκήρ Αγά και οι Πλωμαρίτες» και το 2011 στο «Λεσβιακό Ημερολόγιο» το κείμενο: «Ο Μπεκήρ των Δαφίων και ο Καρέκος της Ίσσας», στα οποία παρέθεσα το εξής κείμενο του Πλωμαρίτη Δημήτρη Παπάζογλου:

     «Ο φαρμακοποιός Νίκος Λαγουμίδης, ανήσυχο πνεύμα καθώς είναι, έκρινε πως, μια κι είχε γειτόνισσα στο φαρμακείο του τη βρύση τούτη, σωστό θἄταν να ξέρη και τι εννοούσαν τα γράμματα της πλάκας [...] Έστειλε λοιπόν πριν κάμποσα χρόνια σε ειδικό μεταφραστή τη γραφή της πλάκας για μετάφραση [...] Η πρώτη σειρά είναι παρμένη απ’ το Κοράνι και λέει: “Εμείς το κάθε τι το ζωντανό το φτιάξαμε απ' το νερό”. Η δεύτερη σειρά έχει με λέξεις τη χρονολογία “χίλια διακόσια τριάντα τρία”, δηλαδή την Τούρκικη χρονολογία. Με τις επόμενες σειρές γίνεται μια ευχή: “Ευχή για την ψυχή του μακαρίτη EbuBekir αγά γυιου του μακαρίτη Χαβδή Bekir αγά, που έκανε φιλάνθρωπες και ωραίες πράξεις, και είναι άξιος για τα πιο υψηλά δώματα του Παραδείσου”. Και τελειώνει με την ελληνική χρονολογία “χίλια οκτακόσια δέκα οκτώ”» (Το Πλωμάρι. Έκδοση Λέσχης Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος», Μυτιλήνη 1976, σ. 73).

     Ο Μάκης Αξιώτης παρέθεσε επιπλέον τη μετάφραση του Άραβα Αττιάτ Ριάντ, γιατρού του Νοσοκομείου Μυτιλήνης, που αναφέρει ότι: «Έκαμε την καλοσύνη και την ελεημοσύνη ο Χατζή Παμέρ Ζαντά υπέρ της ψυχής της Αλφατίχα» (Περπατώντας τη Λέσβο. Μυτιλήνη 1992, σ. 649).

     O καταγόμενος από την Πλαγιά Παναγιώτης Αγιακάτσικας απευθύνθηκε το 2014 στον Πέρση οθωμανολόγο Mohamment Shariat-Panahi, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος στη μετάφρασή του αναφέρει ότι στη βρύση γίνεται «αφιέρωση από τον ελ-Χατζ Μπεκίρ Αγά-ζαντέ (σ.σ. γιο) του Αμπού Μπεκίρ Αγά» (Δημοσίευση στις 10-4-2014 στην ιστοσελίδα: www.brises-lesbos.blogspot.gr).

     Κατά τον οθωμανολόγο Κωνσταντίνο Καμπουρίδη, στον οποίο αποτάθηκα στις 5-1-2016, στην επιγραφή αναφέρεται: «Ο αποθανών Ελ Χατζ Μπεκήρ αγάς, γιος του αποθανόντα Εμπού Μπεκήρ».

     Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω μεταφράσεις, τα δύο αναφερόμενα κείμενά μου στο «Εμπρός» και στο «Λεσβιακό Ημερολόγιο», καθώς και ότι ο χαρακτηρισμός Ebu δηλώνει τον πατέρα, γενάρχη, αρχηγό δυναστείας από τη λέξη eb=πατήρ, η οποία καταγράφεται στο τουρκο-ελληνικό λεξικό του Μενέλαου Δημητριάδου (Αθήνα 1962), υποστηρίζω σήμερα ότι ο Χατζή Μπεκήρ Αγάς ήταν γιος του Εμπού Μπεκήρ Αγά και προσθέτω ότι η βρύση αφιερώθηκε το 1818 από τον απόγονό τους, τον Ναζίρη Μπεκήρ Αγά, ο οποίος με πρωτεύουσα την Καλλονή διοικούσε όλη τη Λέσβο.

Αριστείδης Κυριαζής

aristeidis2007@gmail.com

ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΡΑΒΟΜΟΝΤΕΛΩΝ ΖΑΛΟΥΜΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ

ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΡΑΒΟΜΟΝΤΕΛΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΖΑΛΟΥΜΗ

ΣΤΗ ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ «ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ»

4-15 Αυγούστου 2016

 

ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ «ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ»

     Τα τελευταία χρόνια, στο Πλωμάρι υπάρχει ένας φάρος πολιτισμού: η Λέσχη «Βενιαμίν ο Λέσβιος», που από ιστορικό καφενείο των επωνύμων Πλωμαριτών έχει μεταμορφωθεί σε χώρο πολυποίκιλων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Μουσικές βραδιές, θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, παρουσιάσεις βιβλίων, λογοτεχνικές αναγνώσεις, αφηγήσεις παραμυθιών, ερευνητικές εργασίες και ντοκιμαντέρ για την τοπική ιστορία και παράδοση, ανατύπωση έργου του Βενιαμίν του Λέσβιου, έκδοση επετειακού λευκώματος για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Λέσβου από τους Τούρκους, εορτασμοί εθνικών επετείων, οργάνωση ψηφιακής βιβλιοθήκης, συνέδρια, εκθέσεις ζωγραφικής και πολλές άλλες αξιόλογες εκδηλώσεις, διοργανωμένες από μια δραστήρια ομάδα πνευματικών ανθρώπων, με πρωτοστάτη τον Πλωμαρίτη δικηγόρο και συγγραφέα Ξενοφώντα Μαυραγάνη. Απομένει η πλατύτερη αποδοχή και συμμετοχή από τους Πλωμαρίτες, ώστε οι θαυμάσιες αυτές προσπάθειες να έχουν κοινωνό όλο τον ντόπιο πληθυσμό.

ΕΝΑΣ ΣΤΟΛΟΣ ΑΡΑΞΕ ΣΤΗ ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ

     Στα πλαίσια των εκδηλώσεων Αυγούστου 2016, έγινε από 4 έως 15 Αυγούστου και η Έκθεση Πλωμαρίτικων Καραβομοντέλων του αυτοδίδακτου Πλωμαρίτη καλλιτέχνη Παναγιώτη Ζαλούμη.

     Στο φύλλο 17133/Παρασκευή 5 Αυγούστου 2016 της καθημερινής πρωινής εφημερίδας «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ» της Μυτιλήνης, στη στήλη «Ας διασκεδάσουμε», διαβάσαμε την παρακάτω είδηση:

  

     Είχαμε τη χαρά να επισκεφτούμε την έκθεση στη Λέσχη Πλωμαρίου. Δεκαπέντε έργα — το ένα φάρος διπλός — παραταγμένα μπροστά στις προθήκες του ιστορικού κτιρίου, που βρίσκεται στην προκυμαία, απέναντι από το γαλανό Αιγαίο. Λες και ζωντάνεψε το παλιό Πλωμάρι, λες και τα καράβια που άραζαν πριν πενήντα χρόνια στο λιμάνι του βγήκαν στη στεριά και παρατάχθηκαν πλάι-πλάι, γαλάζια και κόκκινα και λευκά ιστιοφόρα με τα κατάρτια και τα πανιά τους, να θυμίζουν εποχές που το λιμάνι έσφυζε από ζωή κι εμπορική κίνηση. Ιστιοφόρα και μηχανοκίνητα, που μετέφεραν το ελαιόλαδο και το σαπούνι από τις πλωμαρίτικες σαπωνοποιίες στη Σμύρνη, στην Πέργαμο, στην Κωνσταντινούπολη, στη Μαύρη Θάλασσα, στη Θεσσαλονίκη, στον Πειραιά, στο Μισίρι, στη Μασσαλία, σ’ όλα τα μεγάλα λιμάνια της Μεσογείου.  

ΤΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ

     Ηρακλής-ρυμουλκό, Άγιος Γεώργιος-βαρκαλάς, Αγία Κυριακή-βαρκαλάς, Άγιος Νικόλαος-τρεχαντήρι, Φίλιππος-πέραμα, Λευτεριά-καραβόσκαρο, Παναγιώτης-βαρκαλάς, Λέσβος-πέραμα, Άγιος Ραφαήλ-τρεχαντήρι, Μαρία-καραβόσκαρο, Ζέφυρος-καραβόσκαρο, Ασπασία-καραβόσκαρο, Λίτσα-ταχύπλοο, Ίκαρος-ρυμουλκό. Δείτε φωτογραφίες από την έκθεση και φανταστείτε πώς θα ήταν το λιμάνι…  

         

 

  

 

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΑΛΟΥΜΗΣ

     Πήγαμε και στο εργαστήρι του κ. Ζαλούμη, όπου, εκτός από καραβομοντέλα, φτιάχνει παραδοσιακά μουσικά όργανα και μικροδιακοσμητικά.

Ποιος είναι όμως ο Παναγιώτης Ζαλούμης; Γεννήθηκε το 1948 στο Πλωμάρι Λέσβου, γιος του Γεωργίου και της Μυρσίνης Ζαλούμη, το γένος Τραγάκη. Είναι παντρεμένος με την Πλωμαρίτισσα Κική (Γραμματική) Καβαρνού. Έχουν ένα γιο, το Γιώργο, που εργάζεται ως τοπογράφος και ζει με τη γυναίκα Λίτσα και τα δύο παιδιά τους, Παναγιώτη και Μαρία, στην Καβάλα, τόπο καταγωγής της γυναίκας του. Όλη η οικογένεια Ζαλούμη έχει καλλιτεχνικές τάσεις: η σύζυγός του Κική φτιάχνει θαυμάσια εργόχειρα με σταυροβελονιά και μακραμέ, ο γιος του ασχολείται κι εκείνος με κατασκευές, η νύφη του ζωγραφίζει. Δημιουργικό περιβάλλον, μεράκι, αγάπη για την παράδοση, εργατικότητα, θεμέλια γερά για να πατήσουν δυο παιδιά σχολικής ηλικίας.

   

Κεντημένα στόρια στο καθιστικό της Κικής Ζαλούμη. Στον τοίχο πίνακας ζωγραφισμένος από τη νύφη της.  

     Ρωτήσαμε τον κ. Ζαλούμη πότε άρχισε να κατασκευάζει καραβομοντέλα. Μας είπε ότι άρχισε μετά τη συνταξιοδότησή του το 2008. Μέχρι το 2008 ασκούσε το επάγγελμα του κουρέα, τέχνη που διδάχτηκε από τον αείμνηστο Ευστράτιο Βερδούκα.

     Συμβουλάτορας και «δάσκαλός» του στη νέα του δραστηριότητα μπορεί να θεωρηθεί ο εφαρμοστής Παναγιώτης Βουλβούλιας.

     «Όταν πήρα σύνταξη, στενοχωριόμουνα που καθόμουνα και παρακάλεσα το φίλο μου Παναγιώτη Βουλβούλια, μου έφερνε σχέδια, τα σκανάριζα με το γιο μου όταν πήγαινα στην Καβάλα, μελετούσα, μάθαινα τους ναυτικούς όρους…», μας είπε ο συμπαθής Πλωμαρίτης καλλιτέχνης, γείτονας συγγενών μου. 

     Οδηγός του το βιβλίο «Το ελληνικό ξύλινο σκάφος». Τα σκαριά που φτιάχνει είναι πιστά αντίγραφα παραδοσιακών ελληνικών καραβιών από ναυπηγεία και Πλωμαρίτες ναυπηγούς. «Το πέραμα «ΦΙΛΙΠΠΟΣ» (1948) είναι μικρογραφία καραβιού είκοσι πέντε μέτρων του συμπατριώτη μας Εμμανουήλ Γιαμουγιάννη…», ανέφερε χαρακτηριστικά.

  

    

    

     Τον ρωτήσαμε πόσο χρόνο αφιερώνει καθημερινά στο εργαστήρι του και με τι άλλο ασχολείται. Μας απάντησε ότι περνά έξι-επτά ώρες στο εργαστήρι του κάθε μέρα. Ένα καραβομοντέλο 1,10 μ. απαιτεί εργασία διακοσίων ωρών. Τον υπόλοιπο χρόνο του τον περνά παρέα με φίλους, με ψάρεμα, με κολύμπι το καλοκαίρι, με πεζοπορία και πρόσφατα με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή του. Μια-δυο φορές το χρόνο ταξιδεύει με τη γυναίκα του στην Καβάλα, για να μείνουν για λίγο κοντά στο γιο τους. Μαζί τους ταξιδεύουν τα πιο όμορφα καραβομοντέλα του Παναγιώτη και τα ωραιότερα κεντήματα της Κικής, προορισμένα για τη νύφη και τα εγγονάκια τους.    

     «Μ’ αρέσει να ασχολούμαι με πολλά, δεν μ’ αρέσει να κάθομαι άπρακτος», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ζαλούμης. Ιδιαίτερα αγαπά ν’ αγναντεύει τα πλοία που περνούν. Όταν μια ζωή αγναντεύεις το λιμάνι και την άπλα της θάλασσας, οι εικόνες χαράζονται βαθιά στη συνείδησή σου, διαμορφώνουν το χαρακτήρα σου και καθορίζουν τον τρόπο δράσης σου. Συχνά το βίωμα μετουσιώνεται σε δημιουργία, η φυσική εικόνα σε τέχνη. Θα προσθέταμε και κάτι άλλο: είναι ένα είδος υψηλού πατριωτισμού να εκφράζεις την αγάπη για τον τόπο σου με έργα προσωπικής καλλιτεχνικής δημιουργίας που πηγή έμπνευσης έχουν το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον όπου γεννήθηκες και μεγάλωσες...          

     Εκτός από καράβια, κατασκευάζει σαμαράκια, μπουζούκια τρίχορδα και τετράχορδα, αζούρες, μπαγλαμάδες, μικροδιακοσμητικά τοίχου και άλλα μεταλλικά και ξύλινα αντικείμενα, που συνηθίζει να χαρίζει σε φίλους.

     

     Ιδιαίτερα ωραίο ένα μισομόντελο καραβιού, διακοσμητικό τοίχου. Τέτοια επιτοίχια διακοσμητικά καράβια, αντίγραφα παλιών πλωμαρίτικων σκαριών, θα μπορούσαν να γίνουν όμορφα αναμνηστικά του Πλωμαριού κι όλης της Λέσβου, αν υπήρχε στήριξη του Παναγιώτη Ζαλούμη από τους συμπατριώτες Λέσβιους μόνιμους κατοίκους και καλοκαιρινούς επισκέπτες κι ίσως από κάποιον πολιτιστικό φορέα.

     

     Πιστεύουμε ακόμα ότι ο κ. Ζαλούμης θα μπορούσε να διδάξει την τέχνη του σε μαθητές και νέους, αν ο Δήμος Λέσβου ή το Υπουργείο Πολιτισμού οργανώσει και χρηματοδοτήσει κάποιο επιμορφωτικό σεμινάριο στο Πλωμάρι. Κυρίως γιατί στο πρόσωπό του συνδυάζονται η φιλομάθεια και η πηγαία δημιουργικότητα με τη σεμνότητα και την ευγένεια, χαρακτηριστικά που πρέπει να μεταδίδονται στους νεότερους. Μακάρι να ιδρυθεί και στον τόπο μας μια σχολή παραδοσιακής χειροτεχνίας για άνεργους νέους, που θα κατασκευάζουν παραδοσιακά μικροαντικείμενα από ξύλο ελιάς ή πεύκου, από πέτρα ή πηλό, προορισμένα να πουληθούν σε τουρίστες.  

     Κλείνοντας το αφιέρωμά μας στην έκθεση καραβομοντέλων του Παναγιώτη Ζαλούμη, ευχόμαστε να επαναληφθεί και το επόμενο καλοκαίρι, με περισσότερα εκθέματα. Τέλος, συγχαίρουμε τον κ. Ζαλούμη και τον ευχαριστούμε για τη χαρά που μας έδωσε η επίσκεψη στο σπίτι του, στο εργαστήρι του και στη Λέσχη Πλωμαρίου.

Μυρσίνη Βουνάτσου