ΕΟΡΤΗ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ
11 Φεβρουαρίου
Στη Μελίντα, στον αμαξιτό δρόμο που οδηγεί προς Παλαιοχώρι, βρίσκεται το εξωκκλήσι του Αγίου Βλασίου, που γιορτάζει στις 11 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο. Οι Παλιοχωριανοί τιμούν τον Άγιο ως θεραπευτή για αυτιά, χέρια και πόδια. Πληροφορηθήκαμε ότι το εξωκκλήσι ανακαινίστηκε προ καιρού, με δωρεά της συμπατριώτισσάς μας Πηνελόπης Μαυραγάνη-Τσιπίδη, αλλά, δυστυχώς, δεν έχουμε κάποια φωτογραφία.
Ψάχνοντας να βρούμε στοιχεία για το βίο του Αγίου, διαπιστώσαμε ότι την ίδια μέρα τιμώνται δύο άγιοι με το ίδιο όνομα: ο Άγιος Βλάσιος, επίσκοπος Σεβαστείας της Καππαδοκίας Μ. Ασίας, που βρήκε μαρτυρικό θάνατο με αποκεφαλισμό το 316 μ.Χ., και ο Άγιος Βλάσιος ο ιερομάρτυρας από την Ακαρνανία, που αποκεφαλίστηκε από Αγαρηνούς πειρατές το 1006 μ.Χ. περίπου.
Άγιος Βλάσιος, Επίσκοπος Σεβαστείας (; 316 μ.Χ.)
Βίος του Αγίου
Ο Άγιος Βλάσιος γεννήθηκε στην περιοχή του Πόντου Μ. Ασίας κι έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Λικίνιου (308-323 μ.Χ.). Σπούδασε ιατρική και προσέφερε χωρίς χρήματα τις υπηρεσίες του στους ασθενείς. Εκτός από ιατρική βοήθεια, χορηγούσε δωρεάν στους ασθενείς τα φάρμακα και τους έδινε τα έξοδα νοσηλείας τους. Η φιλανθρωπική του δράση, η μελέτη της Αγίας Γραφής, η θεοσέβεια, ο πράος χαρακτήρας και ο ενάρετος βίος του τον έκαναν λαοφιλή και συνετέλεσαν στο να εκλεγεί Επίσκοπος της πόλης Σεβάστεια Καππαδοκίας στη Μικρά Ασία, όπου ανέπτυξε πλούσια πνευματική δράση.
Φοβούμενος όμως την ασέβεια και παρανομία των αρχόντων και θέλοντας να ασκητεύσει με ησυχία, κατέφυγε στο Άργαιον Όρος κι εγκαταστάθηκε μέσα σε ένα σπήλαιο, όπου προσευχόταν αδιάλειπτα κι έφτασε σε τέτοιο ύψος αγιότητας και αρετής, ώστε πλήθος κόσμου τον επισκεπτόταν και ζητούσε την ευλογία του. Ακόμη και τα άγρια ζώα της περιοχής προσέρχονταν κοντά στον άγιο και δεν αποχωρούσαν, αν δεν τα ευλογούσε.
Την εποχή αυτή έπαρχος ήταν ο σκληρόκαρδος ειδωλολάτρης Αγρικόλας. Αυτός έδωσε διαταγή στους κυνηγούς να κυνηγήσουν σαρκοφάγα ζώα, για να χρησιμοποιηθούν για θηριομαχίες και για την καταβρόχθιση χριστιανών. Όταν έφτασαν στο Άργαιον Όρος καί πέρασαν από το σπήλαιο, στο οποίο έμενε ο Άγιος Βλάσιος, έκπληκτοι αντίκρισαν πλήθη αγρίων ζώων να είναι συγκεντρωμένα και να λαμβάνουν τις ευλογίες του ταπεινού επισκόπου της Σεβάστειας, ο οποίος προσευχόταν στο Θεό. Βλέποντας οι κυνηγοί το παράδοξο αυτό θέαμα, επέστρεψαν στην πόλη κι ανέφεραν στον ηγεμόνα όσα είδαν και έζησαν. Τότε εκείνος έδωσε διαταγή να συλληφθούν αμέσως όσοι χριστιανοί βρίσκονταν εκεί.
Όταν έφτασαν οι στρατιώτες στο σπήλαιο, βρήκαν τον Άγιο να προσεύχεται και τον διέταξαν να τους ακολουθήσει. Εκείνος τους ακολούθησε με καρτερία, λέγοντάς τους ότι ο Θεός εμφανίστηκε σ’ αυτόν τρεις φορές μέσα στη νύχτα και του παρήγγειλε ότι πρέπει να θυσιαστεί γι’ Αυτόν.
Καθώς οι στρατιώτες και ο Άγιος κατευθύνονταν από το Άργαιον Όρος προς τη Σεβάστεια, πολλοί ειδωλολάτρες ασπάσθηκαν τη χριστιανική πίστη, βλέποντας την πραότητα του Αγίου κι ακούγοντας το κήρυγμά του, ενώ πολλοί ασθενείς θεραπεύτηκαν χάρη στην αδιάλειπτη προσευχή του. Εντύπωση προκαλούσε όχι μό νο η ίαση ασθενών ανθρώπων, αλλά και η θεραπεία ασθενειών σε ήμερα και άγρια ζώα.
Μεταξύ των αναρίθμητων θαυμάτων που τέλεσε ο Άγιος Βλάσιος με τη χάρη του Θεού ήταν η διάσωση ενός μικρού παιδιού, το οποίο κινδύνευε να πεθάνει από ασφυξία από ένα ψαροκόκαλο που είχε καρφωθεί στο λαιμό του. Τότε ο Άγιος, θέτοντας το χέρι του στο λαιμό του παιδιού κι αφού προσευχήθηκε ολόθερμα στο Θεό, θεράπευσε το παιδί. Παράλληλα ευχήθηκε όποιος άνθρωπος ή ζώο αντιμετωπίσει στο μέλλον παρόμοιο πρόβλημα και μνημονεύσει το όνομα του Αγίου, ο Θεός να τον θεραπεύει αμέσως προς δόξα του ονόματός Του. Γι’ αυτό και ο Άγιος Βλάσιος καθιερώθηκε στη συνείδηση όλων των χριστιανών ως ο ιατρός και θεραπευτής των νοσημάτων του λαιμού και του λάρυγγα.
Αξιοσημείωτο ήταν και το θαυματουργικό γεγονός της διάσωσης ενός χοίρου, τον οποίο είχε αρπάξει ένας λύκος από μία φτωχή γυναίκα και αποτελούσε τη μοναδική περιουσία της. Χάρη στη δύναμη της προσευχής του Αγίου, ο λύκος έχασε την αγριότητά του κι επέστρεψε σώο και αβλαβή το χοίρο στη γυναίκα.
Φτάνοντας ο Άγιος στη Σεβάστεια, δόθηκε εντολή να φυλακιστεί. Την επόμενη μέρα οδηγήθηκε ενώπιον του ηγεμόνα, ο οποίος τον υποδέχθηκε με ωραίους λόγους, προσπαθώντας να τον πείσει να θυσιάσει στους ειδωλολατρικούς θεούς. Ο Άγιος όμως αποκάλεσε με παρρησία τους ψεύτικους θεούς δαίμονες και δήλωσε ότι όσοι τους λατρεύουν θα παραδοθούν στο αιώνιο πυρ της Κολάσεως. Τότε ο ηγεμόνας εξαγριώθηκε και διέταξε να χτυπήσουν ανελέητα τον Άγιο με χοντρά σιδερένια ραβδιά και να τον κλείσουν στη φυλακή. Εκείνος όμως έμεινε ακλόνητος στην πίστη του.
Το βασανισμό και τη φυλάκιση του Αγίου πληροφορήθηκε η φτωχή γυναίκα, της οποίας τον χοίρο διέσωσε ο Άγιος. Από ευγνωμοσύνη προς αυτόν έσφαξε το χοίρο και αφού έψησε το κεφάλι και τα πόδια, πήγε στη φυλακή μαζί με φρούτα και άλλα φαγώσιμα και, ανάβοντας κεριά, παρακάλεσε τον Άγιο να φάει από τα προσφερόμενα προς αυτόν αγαθά. Τότε ο Άγιος ευχαρίστησε τη γυναίκα κι, αφού έφαγε, της έδωσε την ευλογία του, λέγοντας με αυτόν τον τρόπο να γιορτάζει τη μνήμη του κι ευχήθηκε να έχει πάντοτε στο σπίτι της όλα τα αγαθά και την ευλογία του Θεού, όπως και όποιος άλλος θελήσει να τη μιμηθεί.
Ο ηγεμόνας Αγρικόλας πρόσταξε και πάλι να φέρουν ενώπιόν του τον Άγιο και τον κάλεσε και πάλι να θυσιάσει στους ψεύτικους θεούς. Εκείνος όμως έμεινε και πάλι σταθερός κι ακλόνητος και δήλωσε ότι θεοί οι οποίοι δεν δημιούργησαν τον ουρανό και τη γη πρέπει να εξαφανιστούν. Τότε δόθηκε η διαταγή να κρεμάσουν τον Άγιο σε ένα ξύλο και να ξεσκίσουν τα πλευρά του με σιδερένια νύχια. Όμως ο ένδοξος ιερομάρτυρας του Χριστού είπε στο σκληρόκαρδο ηγεμόνα ότι ούτε ο θάνατος ούτε τα βασανιστήρια τον φοβίζουν και μπορούν να κάμψουν την πίστη του, αφού προσβλέπει στην αιωνιότητα και τα επουράνια αγαθά. Στη συνέχεια δόθηκε η εντολή να ξεκρεμάσουν τον Άγιο και να τον οδηγήσουν στη φυλακή.
Καθώς οδηγούσαν τον ταπεινό και πράο επίσκοπο της Σεβάστειας στη φυλακή, επτά ενάρετες κι ευσεβείς γυναίκες ακολουθούσαν τη μαρτυρική αυτή πορεία και άλειφαν τα σώματά τους από το τίμιο αίμα που έσταζε από το πληγωμένο σώμα του Αγίου. Βλέποντας οι δήμιοι το γεγονός αυτό, συνέλαβαν τις γυναίκες και τις οδήγησαν στον ηγεμόνα, ο οποίος τις κάλεσε να θυσιάσουν στα ψεύτικα είδωλα, γιατί διαφορετικά θα θανατωθούν. Τότε οι επτά γυναίκες κάλεσαν τον ηγεμόνα να πάνε στη λίμνη της Σεβάστειας κι αφού πλύνουν τα πρόσωπά τους να προσφέρουν θυσία στους θεούς. Ο ηγεμόνας χάρηκε πολύ και τότε οι γυναίκες πήραν τους θεούς και τους έριξαν μέσα στη λίμνη, λέγοντας ότι αυτή είναι η αμοιβή τους, γιατί πολλοί άνθρωποι χάθηκαν εξαιτίας της ειδωλολατρίας. Βλέποντας ο ηγεμόνας την ασέβεια και την προσβολή κατά των θεών του, εξοργίστηκε τόσο πολύ, ώστε διέταξε να ανάψουν ένα μεγάλο καμίνι λιώνοντας μέσα σ’ αυτό μολύβι και να φέρουν σιδερένια χτένια και να πυρακτώσουν επτά χάλκινα σουβλιά. Στη συνέχεια ο ηγεμόνας κάλεσε τις γυναίκες να επιλέξουν ή τη θυσία στους θεούς και να φορέσουν λαμπρά φορέματα ή να βασανιστούν μέσα στο πυρακτωμένο καμίνι. Τότε μία από τις γυναίκες άρπαξε ένα φόρεμα και το έριξε μέσα στο καμίνι, ενώ τα δύο μικρά της παιδιά είπαν στη μητέρα τους να μην τα αφήσει να χαθούν μέσα στην αμαρτία και την πλάνη, αλλά να τα χορτάσει με τα αγαθά της Βασιλείας των Ουρανών, όπως τα χόρτασε με το μητρικό της γάλα. Κατόπιν ο ηγεμόνας έδωσε εντολή να κρεμάσουν τις επτά γυναίκες και να ξεσκίσουν τις σάρκες τους με τα σιδερένια χτένια.
Όμως, κατά τη διάρκεια του φρικτού μαρτυρίου, οι στρατιώτες έζησαν ένα καταπληκτικό θαύμα: από τις σάρκες των γυναικών έρεε γάλα αντί για αίμα κι οι σάρκες ήταν ολόλευκες όπως το χιόνι, αφού Άγγελοι Κυρίου κατέβηκαν από τον ουρανό και θεράπευσαν τις πληγές, λέγοντας στις γυναίκες να μη φοβούνται και να συνεχίσουν τον αγώνα τους μέχρι τέλους, γιατί έτσι μόνο θα απολαύσουν την αιώνια ζωή. Τότε ο εξαγριωμένος ηγεμόνας διέταξε να τις ρίξουν μέσα στο πυρακτωμένο καμίνι. Μόλις όμως τις έριξαν μέσα, η φωτιά έσβησε και βγήκαν από μέσα σώες και αβλαβείς. Βλέποντας ο Αγρικόλας τα παράδοξα αυτά γεγονότα, κάλεσε και πάλι τις επτά γυναίκες να θυσιάσουν στους θεούς και να εγκαταλείψουν τις μαγείες που χρησιμοποιούν. Τότε εκείνες απάντησαν ότι δεν πρόκειται να προδώσουν την πίστη τους στον Ιησού Χριστό και να προσκυνήσουν τα ψεύτικα είδωλα. Η επίμονη αυτή στάση τους εξόργισε τόσο πολύ τον Αγρικόλα, ώστε αποφάσισε τη δι’ αποκεφαλισμού θανατική καταδίκη των γυναικών. Αμέσως μετά οι γυναίκες προσευχήθηκαν και παρακάλεσαν τον Κύριο να τις συναριθμήσει μαζί με την πρωτομάρτυρα του Χριστού Αγία Θέκλα, δεχόμενος τις πρεσβείες του Αγίου Βλασίου, ο οποίος υπήρξε ο πνευματικός καθοδηγητής στην άθλησή τους και στην απόλαυση της Βασιλείας των Ουρανών. Κατόπιν τα δύο παιδιά πλησίασαν τη μητέρα τους και της ζήτησαν να παρακαλέσει τον Άγιο Βλάσιο να τα έχει υπό την προστασία και καθοδήγησή του.
Μετά τον αποκεφαλισμό των επτά γυναικών, ο Αγρικόλας πρόσταξε τους στρατιώτες να του φέρουν από τη φυλακή τον Άγιο Βλάσιο, ζητώντας του και πάλι να θυσιάσει στους θεούς. Τότε εκείνος απάντησε με θάρρος ότι κανένας άνθρωπος που έχει γνωρίσει τον αληθινό Θεό δεν προσκυνά νεκρά είδωλα. Κατόπιν ο ηγεμόνας τον ρώτησε ότι, αν τον ρίξει μέσα στη λίμνη, θα μπορέσει ο Θεός τον οποίο λατρεύει να τον σώσει; Και ο Άγιος τον παρότρυνε να το πράξει. Τότε οι στρατιώτες έριξαν τον Άγιο στη λίμνη κι εκείνος, αφού έκανε το σημείο του σταυρού, στάθηκε στο μέσο αυτής σώος και αβλαβής. Στη συνέχεια ο Άγιος κάλεσε τους ειδωλολάτρες να πράξουν το ίδιο, για να αποδείξουν τη δύναμη των θεών τους. Τότε εξήντα οχτώ άνδρες πήδησαν μέσα στη λίμνη, αλλά όλοι καταποντίστηκαν στο βυθό της και πνίγηκαν. Τη στιγμή εκείνη Άγγελος Κυρίου παρουσιάστηκε στον Άγιο Βλάσιο και τον κάλεσε να βγει από τη λίμνη και να λάβει από το Θεό τον αιώνιο στέφανο της δόξας και της αγιότητας. Το γεγονός αυτό προκάλεσε το θαυμασμό όλων, αφού έβλεπαν το πρόσωπο του Αγίου να λάμπει σαν το φως.
Βλέποντας ο ηγεμόνας την ακλόνητη πίστη του γενναίου αθλητή του Χριστού, αποφάσισε να τον αποκεφαλίσει διά ξίφους μαζί με τα δύο παιδιά. Αφού ο Άγιος Βλάσιος προσευχήθηκε ζητώντας από το Θεό να βοηθήσει στο μέλλον όποιον καταφεύγει σ’ Αυτόν επικαλούμενος το όνομα του Αγίου σε περίπτωση ασθένειας, θλίψης, κινδύνου ή ανάγκης, κατέβηκε από τον ουρανό ο Χριστός σαν νεφέλη και είπε στον Άγιο ότι θα εκπληρώσει όλα τα αιτήματά του και θα χαρίσει σε όλους εκείνους, που θα τιμούν τη μνήμη του όχι μόνο τα επίγεια, αλλά και τα ουράνια αγαθά. Αμέσως μετά ο δήμιος οδήγησε τον Άγιο και τα δύο παιδιά στον τόπο του μαρτυρίου και τους αποκεφάλισε πάνω σε μία πέτρα μέσα από το τείχος της Σεβάστειας. Το μαρτύριο του Αγίου και των δύο παιδιών έλαβε χώρα το έτος 316 μ.Χ.
Η Σύναξή του τελούνταν στο Μαρτύριό του, το οποίο βρισκόταν κοντά στο Μαρτύριο του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον τιμά στις 11 Φεβρουαρίου και η Δυτική Εκκλησία στις 3 Φεβρουαρίου. Είναι πολιούχος του Ξυλόκαστρου Κορινθίας.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’.
Τὸν
συνάναρχον Λόγον.
Φερωνύμως βλαστήσας, ὡς δένδρον εὔκαρπον, ἱεράρχα Κυρίου Βλάσιε ἔνδοξε, μαρτυρίου τοὺς καρποὺς κόσμῳ προήγαγες καὶ θαυμάτων δωρεάς ἀναβλύζεις δαψιλῶς, ὡς θεῖος ἱερομάρτυς τοῖς καταφεύγουσι πάτερ τῇ ἀντιλήψει τῆς πρεσβείας σου.
(Ακούστε το Απολυτίκιο: https://www.timesnews.gr/11-fevroyarioy-giortazoyn-2/)
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Καί τρόπων μέτοχος, καί θρόνων διάδοχος, τῶν Ἀποστόλων γενόμενος, τήν πρᾶξιν εὗρες θεόπνευστε, εἰς θεωρίας ἐπίβασιν· διά τοῦτο τὸν λόγον τῆς ἀληθείας ὀρθοτομῶν, καί τῇ πίστει ἐνήθλησας μέχρις αἵματος, Ἱερομάρτυς Βλάσιε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν.
Ὁ θεῖος βλαστός, τό ἄνθος τό ἀμάραντον, ἀμπέλου Χριστοῦ, τό κλῆμα τό πολύφορον, θεοφόρε Βλάσιε, τούς ἐν πίστει τιμῶντας τήν μνήμην σου, εὐφροσύνης πλήρωσον τῆς σῆς, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπέρ πάντων ἡμῶν.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Ἐκβλαστήσας ὡς δένδρον πανευθαλές, ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου Ἱερουργέ, πολλοὺς κατεφύτευσας, πρὸς τὴν γῆν τὴν σωτήριον, καὶ ὡς κριὸς ποιμνίου, καλῶς ἡγησάμενος, δεσμευθεὶς ἐσφάγης, θυσία γενόμενος, τῷ δι' εὐσπλαγχνίαν, ὡς ἀρνίον σφαγέντι, καὶ χαίρων ἀνέδραμες, πρὸς αὐτὸν Πάτερ Βλάσιε. Διὰ τοῦτο βοῶμέν σοι· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Άγιες Επτά Γυναίκες – 11 Φεβρουαρίου
Κατά το μαρτύριο του
Αγίου Βλασίου, επτά γυναίκες, οι οποίες τον ακολουθούσαν, αισθάνθηκαν τόση
αγανάκτηση για τη σκληρή αδικία και θαυμασμό για τον Άγιο, ώστε έλεγξαν τον
έπαρχο Αγρικόλα και διακήρυξαν με παρρησία την πίστη τους στο Χριστό. Για την
ομολογία τους αυτή αποκεφαλίστηκαν κι έτσι έλαβαν στέφανο του Μαρτυρίου
(http://www.saint.gr/3637/saint.aspx).
«Κτείνει γυναῖκας ἑπτὰ σεπτὰς τὸ ξίφος, οὐ τῇ γυναικῶν συσχεθείσας δειλίᾳ».
Άγιοι Δύο Παίδες – 11 Φεβρουαρίου
Μαζί με τον Άγιο Βλάσιο ήσαν στη φυλακή και δύο νέοι, τους οποίους ο Άγιος κατήχησε και βάπτισε. Κι οι δύο μαρτύρησαν μαζί με τον Άγιο Βλάσιο (http://www.saint.gr/3636/saint.aspx).
«Βαβαὶ τοσαύτης παιδίων εὐθαρσίας! Σπεύδουσιν ἄμφω, ποῖον ἐκτμηθῇ φθάσαν».
(Βιβλιογραφία: 1) Συμεών του Μεταφραστού «Ἄθλησις τοῦ Ἁγίου καὶ ἐνδόξου ἱερομάρτυρος Βλασίου ἐπισκόπου γενομένου Σεβαστείας», J. – P. Migne, Patrologia Graeca, Τόμος 116, 817-830. 2) Χαραλάμπους Δ. Βασιλοπούλου «Ο Άγιος Βλάσιος», Εκδόσεις Ορθόδοξου Τύπου. Διαδικτυακές πηγές: https://christianvivliografia.wordpress.com/2012/02/11/%E1%BC%85%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%B2%CE%BB%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82-%E1%BD%81-%CE%B8%CE%B1%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CF%8C%CF%82/, http://www.stavrianakis.gr/index.php?option=com_content&id=98, http://www.saint.gr/3635/saint.aspx, syndesmosklchi.blogspot.com)
