Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2014

ΠΑΛΙΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

Φωτογραφίες από τα χρόνια τα παλιά

Η Ειρήνη Μαρή - Μωραΐτου μας ζήτησε το καλοκαίρι να δημοσιεύσουμε τις παρακάτω παλιές φωτογραφίες: οικογενειακές, σχολικές, ενθύμια στρατού, στιγμιότυπα από πανηγύρια, νέες κοπέλες και νιοι από το Παλαιοχώρι…

Μεγάλη παρέα στο πανηγύρι της Κρυφτής το 1958, στο «Ηρώον»


Από αριστερά προς τα πίσω κυκλικά:
1) Πελαγία Χρυσάφη-Ξυπτερά, σύζυγος Ευστρατίου Ξυπτερά, 2) Παναγιώτης Χρυσάφης του Δημητρίου, 3) Βενετία Κουτλή του Παναγιώτου, 4) Μυρσίνα Κουτλή του Παναγιώτου, 5) Ειρήνη Μαρή του Ευαγγέλου, 6) Ευαγγελία Κουτλή του Βασιλείου, 7) Ειρήνη Μιχάλη του Βασιλείου, 8) Αθηνά Κουτλή του Παναγιώτου, 9) Νικόλαος Πρωτόγυρος του Γρηγορίου, 10) (όρθια) Ευστρατία Ξυπτερά του Νικολάου, 11) Βασιλική Χρυσάφη, σύζυγος Δημητρίου (Μικέ) Χρυσάφη, 12) Μυρσίνα Πρωτόγυρου του Γεωργίου, 13) Ευαγγελία Πρωτόγυρου του Γρηγορίου, 14) Βικτώρια Χρυσάφη του Χρήστου, 15) Δημήτριος (Μικές) Μάιστρου Χρυσάφης, 16) Ευστράτιος Ξυπτεράς του Βασιλείου, 17) (παιδί) Σπύρος Ξυπτεράς του Ευστρατίου και της Πελαγίας. Πίσω άλλοι Παλιοχωριανοί, παιδιά και μεγάλοι, όρθιοι ή καθισμένοι σε ρίζα λιόδεντρου ή στο πεζούλι ή σε καθίσματα. 


Στο Ραχίδι, προ του 1950

  
Από αριστερά προς δεξιά:
Όρθιοι: 1) Ειρήνη Μαυροθαλασσίτη του Εμμανουήλ, μετέπειτα σύζυγος Κλεάνθη Παπουτσάνη, 2) Ευάγγελος Μαρής του Αριστείδου, 3) Ευαγγελία, σύζυγος Ευαγγέλου Μαρή, 4) Παναγιώτης Καραμπέτσος του Ευσταθίου, 5) Ευστάθιος Κουτλής του Βασιλείου, 6) Πελαγία Καπώνη-Κουτλή, σύζυγος Βασιλείου Κουτλή. Καθιστοί: 1) Ευστάθιος Κουτλής του Γρηγορίου, 2) Καλδής Μαυροθαλασσίτης του Αποστόλου, 3) Απόστολος Κουτλής του Γρηγορίου, 4) Ειρήνη Μαρή Μωραΐτου του Ευαγγέλου.  
  


Ενθύμια Στρατού


Τέσσερις Παλιοχωριανοί νέοι στρατιώτες το 1934, ... Δεληγιάννης, Δούκας Πανανής, Δημήτριος Κοφτερός και Ευάγγελος Μαρής.

 
 Πίσω όψη της παραπάνω φωτογραφίας με ημερομηνία 18/1/1934.

Στρατιώτης Μάιστρος Μαρής, θείος της Ειρήνης Μαρή - Μωραΐτου, το 1949.


Ιωάννης Γιαλούρης, τσολιάς της ανακτορικής φρουράς.


Πίσω όψη της παραπάνω φωτογραφίας, με αφιέρωση. 

Ο Ιωάννης Γιαλούρης έφιππος στα σύνορα το 1951. Σήμερα ζει στην Αυστραλία. 

Πίσω όψη της παραπάνω φωτογραφίας με αφιέρωση και ημερομηνία 16/3/1951.


Φωτο-μωσαϊκό


Μεταξία Πρωτογύρου - Μαυραγάνη, Ειρήνη Μαρή - Μωραΐτου και Ειρήνη Μιχάλη - Πρωτογύρου σε νεαρή ηλικία.

Ευάγγελος Μωραΐτης εις διπλούν με την αδελφή του Κωνσταντίνα σε μικρή ηλικία.  

Η Ειρήνη Μαρή - Μωραΐτου με μια φίλη της μπροστά στην ιαματική πηγή της Παναγίας Κρυφτής.

Η Ειρήνη Μαρή - Μωραΐτου με τα παιδιά της Βαγγέλη και Ντίνα.

Χορός από Παλιοχωριανούς νέους.

Στην υγειά τους! 

Δυο φίλες με πλεκτά ταγιεράκια


Η Ειρήνη Μαρή - Μωραΐτου και η Ευαγγελία Πρωτογύρου - Γιουβανάκη, φορώντας ταγιέρ πλεγμένα με βελονάκι.  


Γιαγιά και εγγόνι πριν πολλά χρόνια
Η Ευαγγελία Μαρή, μητέρα της Ειρήνης Μαρή - Μωραΐτου, κρατώντας το εγγόνι της.


Μπροστά στον Επιτάφιο το 1967

Η μητέρα της Ειρήνης Μαρή - Μωραΐτου Ευαγγελία με τα εγγόνια της, Μεγάλη Παρασκευή μπροστά στον Επιτάφιο Ευαγγελιστρίας Παλαιοχωρίου.   


Χέρι - χέρι... 
 
Βαγγέλης και Ντίνα, παιδιά της Ειρήνης Μαρή - Μωραΐτου, σε μικρή ηλικία. 


Καλή Σχολική Χρονιά

Από αριστερά προς δεξιά –
Πάνω: 1) Δημήτρης Καμπούρης του Παναγιώτου και της Σοφίας, 2) Γρηγόρης Μουχτούρης του Γεωργίου και της Ευστρατίας, 3) Νίκος Ανδρόνικος του Χρήστου και της Ευαγγελίας, 4) Γεώργιος Γιαμουγιάννης, δάσκαλος από το Πλωμάρι, 5) Ευάγγελος Μωραΐτης του Ιωάννου και της Ειρήνης, 6) Παναγιώτης Γανώσης του Κωνσταντίνου και της Περσεφόνης, 7) Ιωάννης Λούπος του Μπάνου και της Μαρίας.

Κάτω: 1) Μαίρη Λούπου του Δημητρίου και της Ειρήνης, 2) Ευαγγελία Μαλαμά του Εμμανουήλ και της Μυρσίνης, 3) Σουλτάνα Γανώση του Αποστόλου και της Νίκης, 4) Ειρήνη Πατερέλη Ιωάννου και της Ευαγγελίας, 5) Μυρσίνη Κουτσουραδή του Παντελή και της Διαμάντης, 6) Μυρσίνη Κουτλή του Παναγιώτου και της Βικτώριας, 7) Ιωάννης Μαυραγάνης του Γρηγορίου και της Μεταξίας.  

Τη φωτογραφία μάς έδωσε για δημοσίευση η Ειρήνη Μαρή - Μωραΐτου.


Από αριστερά προς δεξιά –
Πάνω: 1) Μυρσίνη Κουτλή του Ιωάννου και της Ειρήνης, 2) Μαρία Κουτλή του Ιωάννου και της Διαμάντης, 3) Πέρσα Ψαρού του Νικολάου και της Γιασεμής, 4) Ειρήνη Μωραΐτου του Μαυραγάνη και της Μυρσίνας, 5) Νίκος Μιχαλέλης, δάσκαλος από Πλωμάρι, 6) Φωτεινή Παντελέλλη του Παναγιώτου και της Βικτώριας 7) Βενετία Χρυσάφη του Παναγιώτου και της Πελαγίας, 8) Κωνσταντίνα Μωραΐτου του Ιωάννη και της Ειρήνης, 9) Πηνελόπη Ζαδέλη του Παναγιώτου και της Ελένης.

Καθιστοί στη μεσαία σειρά: 1) Δημήτρης Μαυραγάνης του Γρηγορίου και της Μεταξίας, 2) Ιωάννης Καραμπάσης του Μάιστρου και της Ειρήνης, 3) Παναγιώτης Πρωτόγυρος του Ευστρατίου και της Ειρήνης, 4) ;;   , 5) Γρηγόρης Φρατζιάς του Παναγιώτου και της Ευαγγελίας, 6) Δημήτρης Μαλαμάς του Σπύρου και της Ειρήνης, 7) Γρηγόρης Μαλαμάς του Σπύρου και της Ειρήνης, 8) Δημήτρης Σαββέλης του Ευστρατίου και της Πηνελόπης, 9) Γεώργιος Κουτλής του Παναγιώτου και της Βικτώριας.

Κάτω: 1) Γιάννης Λούπος του Μπάνου και της Μαρίας, 2) Ιωάννης Σάββας του Θεμιστοκλή και της Ελένης, 3) Φίλιππας Παντελέλλης του Παναγιώτου και της Βικτώριας, 4) Παναγιώτης Ανδρόνικος του Δημητρίου και της Πηνελόπης.

Τη φωτογραφία μάς έδωσε για δημοσίευση η Ειρήνη Μαρή - Μωραΐτου.

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΣΠΙΤΙ ΠΑΜΦΙΛΩΝ ΛΕΣΒΟΥ

Μπράβο στο Σύλλογο Γυναικών Παμφίλων Λέσβου

 
 
 
 
 
 
 Διαβάστε το Ιστορικό του Συλλόγου Γυναικών Παμφίλων Λέσβου 
Ίδρυση – Σκοποί – Δράση

     Ο Σύλλογος Γυναικών  ιδρύθηκε με την υπ’ αριθμ. 269/1991 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Μυτιλήνης, από τις γυναίκες των Παμφίλων, οι οποίες είδαν ότι στα Παφλιώτικα σπίτια υπήρχε άφθονο παραδοσιακό υλικό, κυρίως από χειροποίητα υφάσματα και υπέροχα κεντήματα, πραγματικά έργα τέχνης, και αποφάσισαν να στεγάσουν τα παραδοσιακά αντικείμενα, το ρουχισμό και γενικά τον εξοπλισμό σε σπίτι, το οποίο θα ήταν διαμορφωμένο ανά δωμάτιο, όπως τα σπίτια του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.
     Αρχικά αυτό πραγματοποιήθηκε σε παλιό αρχοντικό (κελί εκκλησίας Αγίας Βαρβάρας), που παραχωρήθηκε από τον ιερέα της εκκλησίας, αποτέλεσε κόσμημα του χωριού και προκαλούσε θαυμασμό σε όσους το επισκέπτονταν.
     Με συνεχή δραστηριότητα ο Σύλλογος συνέχισε, έχοντας ως βάση το παραδοσιακό αυτό σπίτι, μέχρι το 2007. Λόγω αδυναμίας συντηρήσεως του πλούσιου υλικού από την υγρασία σε ένα τόσο μεγάλο σπίτι, το οποίο ήταν πλέον και επικίνδυνο για τους επισκέπτες, αφού το συντήρησε, το μεταστέγασε σε ένα όμορφο διώροφο δημοτικό οίκημα στο κέντρο του χωριού, που παραχώρησε για το σκοπό αυτό το Δημοτικό Συμβούλιο Μυτιλήνης, επί δημαρχίας Νάσου Γιακαλή. Το παραδοσιακό αυτό σπίτι, με ασφαλέστερη πλέον φύλαξη και συντήρηση, εμπλουτίστηκε με νέο παραδοσιακό υλικό, που συνεχώς προσφέρουν οι κάτοικοι των Παμφίλων και των γύρω χωριών.
     Με τροποποίηση του Καταστατικού του με την υπ’ αριθμ. 550/2009 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Μυτιλήνης: α) Αυξήθηκε ο αριθμός των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου από επτά (7) σε εννέα (9), λόγω αύξησης των μελών του Συλλόγου, τα οποία ανέρχονται περίπου στα 200. β) Μετονομάστηκε το παραδοσιακό σπίτι σε «Λαογραφικό Μουσείο». γ) Προστέθηκε στους σκοπούς του η έρευνα, συγκέντρωση και αρχειοθέτηση όλου του υλικού που αφορά στην εκπαιδευτική ιστορία των Παμφίλων και των γύρω χωριών,    μιας και τα Πάμφιλα ήταν από τα δύο-τρία χωριά του νησιού που διέθεταν ήδη από το 1830 σχολείο και μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα λειτουργούσαν εκεί Νηπιαγωγείο, Προκαταρκτικές τάξεις, Ιδιωτικό και Δημόσιο Παρθεναγωγείο, η πρώτη σε όλη τη Λέσβο Αστική σχολή, Ελληνικό σχολείο και Ημιγυμνάσιο.
     Κύριο μέλημα του Συλλόγου Γυναικών Παμφίλων είναι η προσπάθεια προώθησης και γνωστοποίησης της λειτουργίας του Λαογραφικού Μουσείου σε ευρύτερο αριθμό ενδιαφερομένων, για να το επισκεφτούν. Εκτός από το μαγικό κόσμο της παραδοσιακής τέχνης, θα δουν από βιντεοταινίες τον ξεχασμένο τρόπο ζωής και εργασίας, παλαιά έθιμα, παραδοσιακούς τοπικούς χορούς και μουσική.
     Σύμφωνα με τα αρχεία που διατηρεί ο Σύλλογος, στις αρχαιρεσίες που έγιναν στις 10 Mαΐου 1995 για Διοικητικό συμβούλιο εξελέγησαν πρόεδρος η Βασιλική Φραντζή, γραμματέας η Κλειδαρά Ευαγγελία και μέλη Παπαγιάννη Βασιλική, Ασημίνου Αλέκα, Βλαστέλλη Ελένη, Χαρατσιάρη Ανδρονίκη και η Γαληνού-Σάλτα Ελένη, που παρέμειναν μέχρι το 2007.
     Από τις αρχαιρεσίες του Νοεμβρίου 2007 προέκυψε το σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο:
1. Πρόεδρος: Αναστασία Γαζηδέλλη- Αβαγιανού 
2. Αντιπρόεδρος: Βασιλική Παπαγιάννη 
3. Γραμματέας: Χρυσή Βέκιου 
4. Ταμίας: Μυρσίνη Φιάσκα 
5. Μέλη: Μύρτα Αντωνέλλου, Ευτέρπη Χατζηντάνου, Ευαγγελία Βαριάμη. 
Copyright © Μυτιλήνη 2010 -Λαογραφικό Μουσείο Παμφίλων Λέσβου.
 

 
Τα Πάμφιλα Λέσβου έχουν Λαογραφικό Μουσείο. Εύγε! 
Kαι το Παλαιοχώρι Λέσβου αξίζει και μπορεί να αποκτήσει Λαογραφική Έκθεση.
 
Αρκεί οι Παλιοχωριανές κι οι Παλιοχωριανοί 
και οι αρμόδιοι φορείς να συγκινηθούν, να κινηθούν, 
να κινητοποιηθούν, να προσφέρουν...
 
Μ.Β.

ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ 2014 - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Μπαλκόνι με κληματαριά και θέα προς τη θάλασσα μετά τη δύση του ήλιου.
 
Θέα από μπαλκόνι προς τον κεντρικό δρόμο του χωριού και προς τη θάλασσα.
 
Η καθισιά με τα μαξιλάρια περιμένει τις γειτόνισσες για τη βραδινή υπαίθρια συντροφιά.

Παλαιοχώρι, Αύγουστος 2014

ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ


Το τέλος της Αιολικής Γης
Μνημόσυνο γι’ αυτούς που ξεριζώθηκαν από την πατρική γη της Μικρασίας
                         
     «…Πρωί - πρωί οι κοντραμπατζήδες φρόντισαν πρώτα για το νεκρό τους. Θάψαν το Στρατήγο Γαρμπή κάτω απ’ τη μεγάλη δρυ, στην είσοδο του υποστατικού. Φκιάξανε σταυρό με χοντρά κλαδιά ελιάς και τον βάλαν στον τάφο του.
     Ο παππούς, η γιαγιά, όλο το άλλο πλήθος ξαφνιασμένοι μάθαν το νέο σαν ξύπνησαν. Ρώτησαν για τα καθέκαστα. Μα κανένας δεν τους έδωσε απόκριση.
     Παραστάθηκαν όλοι από μακριά στην ταφή.
     Όταν αυτό τέλειωσε, ο Παγίδας πήρε παράμερα τον παππού. Το πρόσωπό του είχε ξανάβρει όλη τη σκληρή του αποφασιστικότητα.
     – Θα δούμε αν μπορούμε να πάμε στη χώρα, είπε.
     Έστειλε καβαλαραίους του να κοιτάξουν το δρόμο, αν ήταν ανοιχτός.
     Γύρισαν κατά το μεσημέρι.
     – Όχι, καπετάνιο! Ο δρόμος είναι κλειστός! Όπου να ’ναι πλακώσαν οι Τούρκοι! Πρέπει να φύγουμε από θάλασσα! Καίνε, σφάζουν, κι έρχουνται!
     Ως την τελευταία στιγμή τούς έμενε η ελπίδα πως θα μπορούσαν να μείνουν στα παράλια ίσαμε που να περάσει η μπόρα κι ύστερα να γυρίσουν στα χωριά τους. Ήταν φανερό πια πως δεν το μπορούσαν.
     – Αλίμονό μας! Αλίμονό μας!
     Πρώτα ξεκίνησαν οι πρόσφυγες των χωριών. Συμφωνήθηκε να χαμηλώσουν κατά την ακρογιαλιά του Ντικελί, όπου θα βρίσκαν καΐκια να μπαρκάρουν. Πήραν στον ώμο τον Άγιό τους. Και προστατευμένοι απ’ τους άντρες, τους οπλισμένους με τ’ άρματα που τους μοίρασε ο Παγίδας, πέσαν στο δρόμο.
     Τους παρακολουθούμε απ’ τη μεγάλη πόρτα να χάνουνται στο βάθος.
     – Η σειρά μας, λέει ο παππούς συγκινημένος.
     Τα συμβάντα ήρθαν έτσι βίαια, που ανατάραξαν απ’ τη ρίζα τη γέρικη δρυ του σπιτιού μας. Με δυσκολία κοιτάζει να κρατήσει τον εαυτό του για να μην πέσει στην κρίσιμη ώρα.
     Φεύγουν πρώτα οι άνθρωποι που δούλευαν στο υποστατικό μας, γυναίκες κι άντρες. Φορτωμένοι τον μπόγο τους περνούν μπροστά απ’ τον παππού, που στέκεται στη μεγάλη πόρτα, ένας - ένας. Σκύβουν κλαίγοντας, φιλούν το χέρι του, κι εκείνος τους αποχαιρετά και τους ευλογεί.
     – Στο καλό. Στο καλό.
     Όλοι φύγανε.
     – Ε, πάμε κι εμείς, Δέσποινα…, λέει στη γιαγιά, της πιάνει το χέρι και το σφίγγει.
     Θα μπαρκάρουμε απ’ την ακρογιαλιά που είναι κάτω απ’ το υποστατικό του Βηλαρά. Θα πάμε ίσαμε κει με τη νταλίκα.
     Πρώτη ανεβαίνει στην καρότσα η γιαγιά. Κλαίει απαρηγόρητα. Τ’ άσπρα μαλλιά που στεφανώνουν το γλυκό της το πρόσωπο δεν είναι πια φροντισμένα, παίζουν στο λίγο αγέρι που φυσά. Τρέμουν τα γόνατά της. Ο παππούς κι η μητέρα τη βαστάνε ν’ ανεβεί.
     Ύστερα ανεβαίνει η μητέρα μας, ύστερα η Ανθίππη, η Λένα, η Αγάπη. Απ’ το ένα χέρι βαστά τον μπόγο της, απ’ το άλλο την Κοσμογραφία της — τους αριθμούς με τ’ άστρα.
     Έρχεται η σειρά της Άρτεμης. Δεν κοιμηθήκαμε χτες, μήτε κείνη μήτε εγώ. Το πρόσωπό της είναι κατάχλωμο.
     – Έλα, Άρτεμη.
     Σέρνει, με το σκοινί που είναι δεμένο, το αρκούδι της. Έρχεται σιγανά. Γυρίζει πλάι της και κοιτάζει. Είναι κει κοντά. Είναι πια δεντράκι η καρυδιά που μια μέρα, κινημένη απ’ τη βαθιά επιθυμία να μάθει, φύτεψε με το χέρι της, απ’ την ανάγκη να μάθει αν φυτεύοντας καρυδιά θα πληρώσει με θάνατο. Κοιτάζει το δεντράκι. Το αποχαιρετά.
     «Μικρή καρυδιά, η Άρτεμη φεύγει. Θα πληρώσει άραγες εκεί που πάει; Δε θα πληρώσει;…» 
     Η Άρτεμη λύνει το σκοινί που κρατά το αρκουδάκι. Το μικρό μαύρο αγρίμι κοιτάζει μια από δω μια από κει, κι ύστερα, με το σίγουρο ένστιχτο που το καλεί, παίρνει το δρόμο τρέχοντας σα μεθυσμένο στο μονοπάτι που πάει στα Κιμιντένια.
     Μείναμε τελευταίοι, ο παππούς κι εγώ. Ο Παγίδας με τα παλικάρια του περιμένουν να μας συνοδέψουν. Ο παππούς γυρίζει και κοιτάζει πίσω του, ν’ αποχαιρετήσει τα δέντρα και τα Κιμιντένια. Όταν, τον βλέπει:
     Έρχεται μέσα απ’ το υποστατικό. Βαδίζει αργά, με τρεμάμενα απ’τους χρόνους πόδια, και στέκει εκεί, πλάι στη μεγάλη πόρτα.
     Ο μπαρμπα - Ιωσήφ!
     – Δεν έφυγες, γερο - Γιωσήφ; λέει ξαφνιασμένος ο παππούς και πάει κατά το μέρος του.
     Ατάραχη, ήσυχη, γαλήνια η φωνή του γέροντα απ’ τη Λήμνο:  
     – Όχι, αφέντη μου. Εγώ θα μείνω.
     – Θα μείνεις;!
     Αυτό είναι απροετοίμαστος να το δεχτεί ο παππούς, και κάθε άλλος.
     – Πού θα μείνεις; του λέει. Έρχουνται οι Τούρκοι! Ψυχή δεν αφήνουν ζωντανή!
     Ο μπαρμπα - Ιωσήφ ακούει. Όμως έχει πάρει την απόφασή του. Δεν έφυγε απ’ τα Κιμιντένια όταν ήταν καιρός. Δεν έφυγε όταν μια άλλη φωνή, πιο δυνατή κι απ’ το θάνατο, τον φώναζε να γυρίσει, όταν τον καλούσε η φωνή της καρδιάς, το κορίτσι που μελετούσε εκεί στο γυμνό νησί τους — στη Λήμνο — τα άστρα. Δεν μπόρεσε τότε. Τώρα είναι αργά. Για ποιο λόγο τώρα; Οι μέρες του πια, οι ώρες του, είναι μετρημένες. Είναι αργά.
     – Θα μείνω, αφέντη μου. Τι θα μου κάμουν πια εμένα;
     – Γέρο, θα σε χαλάσουν! φωνάζει ο Αντώνης Παγίδας. Φύγε!
     Μα η απόφαση που ακινητεί στα πικραμένα μάτια του γέροντα είναι δυνατή σαν την αγάπη της γης.
     – Θα μείνω.
     Όλοι καταλαβαίνουν πως δεν υπάρχει τρόπος για να τον κάμουν ν’ αλλάξει γνώμη. Ο Παγίδας κοιτάζει τον ήλιο που χαμηλώνει.
     – Δεν έχουμε καιρό! λέει στον παππού. Πρέπει να βιαστούμε!
     Ο παππούς προχωρεί με τρεμάμενα βήματα στον μπαρμπα - Ιωσήφ. Ο γέροντας της Λήμνου κάνει να σκύψει και να φιλήσει το χέρι του άλλου γέροντα. Ο παππούς τον παίρνει στην αγκαλιά του, τον κοιτά μες στα βουρκωμένα μάτια, κι ύστερα τον φιλά στο μέτωπο.
     – Έχε γεια!
     Ο παππούς πάλι στηλώνεται. Στέκεται μια στιγμή μπρος στη μεγάλη πόρτα του υποστατικού με τα μάτια γυρισμένα σ’ αυτό. Όρθια η βασιλική μας δρυς, στεφανωμένη με τα μαλλιά που τα λεύκανε ο καιρός, τυλιγμένη στα χρυσά χρώματα του ήλιου που βασιλεύει, στέκεται κει σα να προσεύχεται.
     Έπειτα βγάζει το καλπάκι του, γονατίζει ταπεινά, σκύβει και φιλά το χώμα που το βλόγησε με τη ζωή του.
   – Έχε γεια! 
     Μπαίνουμε στο καΐκι που μας περιμένει. Το υποστατικό της θάλασσας είναι έρημο. Οι Βηλαράδες έχουν κιόλας μπαρκάρει. Βλέπουμε το καΐκι τους που σιέρνει το πανί και ξεμακραίνει απ’ τη στεριά. Προσπαθώ να ξεχωρίσω τη Ντόρις. Δεν μπορώ. Μονάχα μια στιγμή κάτι σαλεύει κει στην πλώρη, ένα χρυσό φως μπλέκεται με τη γαλάζια θάλασσα και πάλι χάνεται πίσω απ’ το φλόκο που μπατέρνει. Θα ’ναι τα μαλλιά της.
      Οι κοντραμπατζήδες μπαίνουν ένας - ένας στο κόκκινο τρεχαντήρι τους. Ο Παγίδας καβάλα στ’ άλογό του τους παρακολουθεί. Μπαρκάρισε κι ο τελευταίος. Ψυχή πια ανθρώπινη δεν είναι στη στεριά. Όλα τα παλικάρια κοιτάν τον αρχηγό τους.
     – Καπετάνιο! Έλα!
     Ο Παγίδας γυρίζει το κεφάλι του αργά, δεξιά, ζερβά. Το πρόσωπό του φωτισμένο απ’ τον ήλιο που βασιλεύει, είναι κόκκινο. Τεντώνεται στη σκάλα της σέλας του, σφίγγει γερά τα χαλινάρια του αλόγου.
     – Γεια σας! Φωνάζει στους συντρόφους του.
     Δε θα πάει μαζί τους ο καπετάνιος τους;
     Όχι, δε θα πάει. Τα παλικάρια μέσα απ’ το καΐκι το ξέρουν πια πως ο αρχηγός τους φεύγει. Φεύγει για να χτυπηθεί, μοναχός, με το λεφούσι που κατεβαίνει. Και να πεθάνει. Αλλιώς δεν μπορεί. Πάει ν’ ανταμώσει το φίλο που σκότωσε.
     Τον βλέπω που χάνεται καλπάζοντας με τ’ άλογό του στο κόκκινο φως. Τα μαρτίνια των κοντραμπατζήδων μέσ’ απ’ τη βάρκα αδειάζουν αποχαιρετιστήρια στον αγέρα. Ο μεταλλικός τους κρότος πέφτει στη θάλασσα και σβήνει στα κύματα.

     Τα άστρα όλα έχουν βγει. Ταξιδεύουν στο Αιγαίο τα παιδικά όνειρά μας. Το κύμα χτυπά τη μάσκα του καϊκιού μας και τα κοιμίζει. Κοιμηθείτε, όνειρά μας. Στην ξένη χώρα που πάμε, πρόσφυγες, τι άραγες να μας περιμένει, τι μέρες να είναι ν’ ανατείλουν;     
     Η Λένα αποκοιμήθηκε. Ήθελε πολύ τον τόπο με το κοκκινόχωμα. Εκεί θα ζούσε με τον άντρα που θα ’παιρνε, και θα ’κανε πολλά παιδιά, και θα είχαν κουνέλια και περιστέρια κι άλλα πολλά. Όχι, η Λένα δε μελετούσε ταξίδια σε θάλασσες, δεν ήθελε να τη χωρίσουν απ’ τα Κιμιντένια. Δεν το ήθελε.

     Η Αγάπη έχει στηλώσει αφηρημένα τα μάτια της στα άστρα. Πόσο πολύ τα μελέτησε τον τελευταίο καιρό, πόσο πολύ μέτρησε τις αποστάσεις τους με τους αριθμούς! Όμως τώρα που τα κοιτάζει, φεύγοντας από τη γενέθλια γη για δύσκολους δρόμους, τώρα μόνο το ανακαλύπτει: βλέπει πως αυτό ήταν το λάθος της, το ανεπανόρθωτο λάθος. Τα άστρα της ξέφυγαν. Όταν εμείς ζούσαμε τις χίμαιρές μας στα φαράγγια της Αιολικής γης, όταν δημιουργούσαμε παντοτινούς συντρόφους που έμελλε πια να μας ακολουθούν σ’ όλες τις πικρές μέρες του μέλλοντος, εκείνη ήθελε να κατεβάσει, τόσο μικρή, τον ουρανό στη γη.
     Καημένη Αγάπη… Καημένη Αγάπη…

     Είναι κάπου, σ’ ένα υποστατικό της Ανατολής, κάτω απ’ τα βουνά που τα λένε Κιμιντένια, ένα δωμάτιο «Κίτρινο». Τα σπαθιά, που είναι κρεμασμένα κει μέσα, τις νύχτες ξυπνούνε. Από κει πέρασε κάποτε ένας άνθρωπος. Πορευόταν τους δρόμους της Ανατολής γυρεύοντας ένα καμήλι με άσπρο κεφάλι. Το μοναδικό καμήλι με άσπρο κεφάλι που κάποτε πέρασε από τη ζωή του και χάθηκε. Οι άνθρωποι τον περιπαίζανε, μα αυτός δεν τους άκουγε. Επειδή δεν μπορούσε να το πιστέψει, επειδή δεν ήθελε να το πιστέψει πως το καμήλι με το άσπρο κεφάλι χάθηκε, πως πια δε θα υπάρξει στη ζωή του.
     Απ’ το ίδιο μέρος πέρασε κι ένας άλλος άνθρωπος. Τραβούσε για τη μακρινή Ιερουσαλήμ, κυνηγώντας να πιάσει τους ήχους, να κάμει τους ήχους να μη σωπαίνουν μέσα σ’ ένα ρολόι με χρυσούς σάτυρους. «Ξέρεις πού είναι οι Άγιοι Τόποι, πού είναι η Ιερουσαλήμ;», του λέγαν οι συμπονετικοί άνθρωποι. «Θα πρέπει να περάσεις την Ανατολή ολάκερη…». «Θα περάσω την Ανατολή ολάκερη», τους αποκρινόταν βαθιά, γαλήνια και πειστική η φωνή του πάθους.
     Εκεί, κάτω απ’ τα βουνά που τα λένε Κιμιντένια, είναι μια σπηλιά όπου πάνε τ’ αγριογούρουνα που γέρασαν, για να πεθάνουν. Μια σαλαμάντρα, μια μικρή χελώνα, μια κρεμασμένη νυχτερίδα περιμένουν το θάνατο. Δεν προλάβαμε, Άρτεμη, να κρεμάσουμε στο λαιμό μας το ψιλό κόκαλο του πουλιού, πλάι στο χρυσό σταυρό μας. Έτσι θα μας αγαπούσαν όλοι. Μα δεν προλάβαμε.
     Όμως παραπέρα, πέρα απ’ το Ποτάμι των Τσακαλιών, είναι η φωλιά του αϊτού. Εκεί μια καλοκαιρινή μέρα ήρθε η καταιγίδα. Ας είναι βλογημένη. Όλες πια οι καταιγίδες που είναι νά ’ρθουν τα θυμίζουν εκείνη. Ας είναι βλογημένη.
     Και πιο πάνω ακόμα, πέρα απ’ τη χώρα με τις οξιές, πέρα απ’ τη χώρα με τις αγριοβαλανιδιές, στο φρύδι της μεγάλης χαράδρας, μια ντουφεκιά που πέφτει βρίσκει τη μεγάλη αρκούδα του Λιβάνου. Έχει ένα μωρό, ένα αρκουδάκι με μαύρη τρίχα. Η μεγάλη αρκούδα θα πεθάνει. Κι ένας κυνηγός, που έχει στο κεφάλι του μαντίλα με κίτρινα άστρα, κι αυτός θα πεθάνει. «Γιατί;» λένε οι τσαλαπετεινοί και τ’ αγριοπερίστερα. «Για την αγάπη», αποκρίνουνται οι βαλανιδιές.
     Άρτεμη, εσύ κι εγώ δε θα ’μαστε, Άρτεμη, στην ξένη χώρα έρημοι. Από δω και πέρα σ’ όλες τις μέρες, ως την άκρη του τέλους, δε θα ’μαστε έρημοι.

     Ταξιδεύουν στο Αιγαίο τα όνειρά μας.
     Η γιαγιά μας κουράστηκε. Θέλει να γείρει το κεφάλι της στα στήθια του παππού, που έχει καρφωμένα πίσω τα μάτια του, μπας και ξεχωρίσει τίποτα απ’ τη στεριά, τίποτα απ’ τα Κιμιντένια. Μα πια δε φαίνεται τίποτα. Η νύχτα ρούφηξε μέσα της τα σχήματα και τους όγκους.
     Η γιαγιά γέρνει το κεφάλι της να το ακουμπήσει στα στήθια που την προστατέψανε όλες τις μέρες της ζωής της. Κάτι την μποδίζει και δεν μπορεί να βρει το κεφάλι ησυχία: Σαν ένας βόλος να είναι κάτω απ’ το πουκάμισο του γέροντα.
     – Τι είναι αυτό εδώ; ρωτά σχεδόν αδιάφορα   
     Ο παππούς φέρνει το χέρι του. Το χώνει κάτω απ’ το ρούχο, βρίσκει το μικρό ξένο σώμα που ακουμπά στο κορμί του και που ακούει τους χτύπους της καρδιάς του.
     – Τι είναι;
     – Δεν είναι τίποτα, λέει δειλά ο παππούς, σαν παιδί που έφταιξε. Δεν είναι τίποτα. Λίγο χώμα είναι.
     – Χώμα!
     Ναι, λίγο χώμα απ’ τη γη τους. Για να φυτέψουν ένα βασιλικό, της λέει, στον ξένο τόπο που πάνε. Για να θυμούνται.
     Αργά τα δάχτυλα του γέροντα ανοίγουν το μαντίλι όπου είναι φυλαγμένο το χώμα. Ψάχνουν κει μέσα, ψάχνουν και τα δάχτυλα της γιαγιάς, σα να το χαϊδεύουν. Τα μάτια τους, δακρυσμένα, στέκουν εκεί.
     – Δεν είναι τίποτα λέω. Λίγο χώμα.    
        
     Γη, Αιολική Γη, Γη του τόπου μου.»

(Από το μυθιστόρημα «Αιολική Γη» του Ηλία Βενέζη [Αϊβαλί 1904 - Αθήνα 1973], εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 23η έκδοση, Αθήνα 1969, σελ. 302-309, ένα από τα καλύτερα νεοελληνικά μυθιστορήματα, που πρέπει να διαβάσουν μικροί και μεγάλοι. Δώστε το στα παιδιά σας να το διαβάσουν και θ’ αγαπήσουν για πάντα τη λογοτεχνία…)



 Μικρασία, χαίρε!


Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014

ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ


Θυρεοειδής αδένας και Διατροφή

Γράφει η Ελευθερία Κούνα
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας:

     Ο θυρεοειδής αδένας είναι ο σημαντικότερος αδένας του ανθρώπινου σώματος. Είναι ο μεγαλύτερος ενδοκρινής αδένας του σώματός μας, έχει βάρος 20 γραμμάρια περίπου και αποτελείται από δύο λοβούς (αριστερό και δεξιό), οι οποίοι συνδέονται με τον ισθμό. Βρίσκεται στο λαιμό μας, ακριβώς μπροστά από τους χόνδρους του λάρυγγα, γι’ αυτό και η αρχική ονομασία του ήταν «λαρυγγικός αδένας». «Θυρεοειδής» ονομάστηκε το 1656 από τον Warton, εξαιτίας του σχήματός του που μοιάζει με θυρεό (= οικόσημο).
     Ο θυρεοειδής αδένας παράγει τρεις βασικές ορμόνες: τη θυροξίνη ή τετραϊωδοθυρονίνη (γνωστή ως Τ4), την τριιωδοθυρονίνη (γνωστή ως Τ3) και την καλσιτονίνη.
     Οι ορμόνες Τ3 και Τ4 χρησιμεύουν στον οργανισμό μας κυρίως για τη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης, των λιπών και της χοληστερόλης και των καύσεων, στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, της κινητικότητας του εντέρου, στο ρυθμό της καρδιάς και στην ταχύτητα της μυϊκής σύσπασης. Επιπλέον, στη βρεφική και παιδική ηλικία η έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών είναι απαραίτητη, για την ομαλή σωματική και πνευματική ωρίμανση του παιδιού. Για το λόγο αυτό, η έλλειψη των θυρεοειδικών ορμονών στην ηλικία αυτή δημιουργεί παιδιά με σωματική και πνευματική καθυστέρηση. Η πάθηση αυτή ονομάζεται, κρετινισμός και οι πάσχοντες κρετίνοι. Η ημερήσια έκκριση των ορμονών Τ3 και Τ4 ρυθμίζεται από τη θυρεοτρόπο ορμόνη (TSH), που παράγεται στην υπόφυση, ενδοκρινή αδένα που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου μας.
     Η καλσιτονίνη (μαζί με την παραθορμόνη που παράγεται από τους παραθυροειδείς αδένες) παίζει σπουδαίο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στα οστά και στο αίμα (http://el.wikipedia.org/).

clip_image002
Πηγή εικόνας: http://www.saritzoglou.com/kheirourgikes-epembaseis/kheirourgikes-epembaseis/thureoeides-kai-parathureoeide.html.


Παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα:

Οι πιο συχνές παθήσεις του θυρεοειδούς είναι:
1. ο υποθυρεοειδισμός 
2. ο υπερθυρεοειδισμός

     Όταν η παραγωγή των δύο ορμονών Τ3 και Τ4 είναι μικρότερη του κανονικού, δηλαδή όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί, τότε το σύνδρομο ονομάζεται υποθυρεοειδισμός.
     Αντίθετα, όταν η παραγωγή των δύο ορμονών είναι μεγαλύτερη, δηλαδή όταν ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί, τότε το σύνδρομο ονομάζεται υπερθυρεοειδισμός.    
     Ο υποθυρεοειδισμός είναι η πιο κοινή κατάσταση, επηρεάζει το 80% περίπου των ατόμων που έχουν πρόβλημα με το θυρεοειδή.
     Τα συμπτώματα των δύο θυρεοειδικών παθήσεων είναι πολλά και διάφορα και συχνά επώδυνα, αν δεν ληφθεί έγκαιρα η κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, που νοσούν συχνότερα.


1. Υποθυρεοειδισμός

     Ο υποθυρεοειδισμός, η υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα δηλαδή, μπορεί να οφείλεται είτε σε βλάβη του ίδιου του θυρεοειδούς (πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός) είτε σε βλάβη της υπόφυσης (δευτεροπαθής υποθυρεοειδισμός), η οποία παράγει τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH). Συνηθέστερη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι οι θυρεοειδίτιδες, δηλαδή φλεγμονές του αδένα, μικροβιακής ή ιογενούς ή αυτοάνοσης αιτίας.
     Οι συχνότερες θυρεοειδίτιδες είναι:
    1. Οξεία πυώδης θυρεοειδίτιδα, οξεία φλεγμονή του θυρεοειδούς από μικρόβια,  που αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά.
     2. Υποξεία θυρεοειδίτιδα του De Quervain, επώδυνη φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα, από ιογενή αιτιολογία.   
     3. Χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα ή νόσος Hashimoto. Είναι αυτοάνοση νόσος, η συχνότερη μορφή θυρεοειδίτιδας, προσβάλλει συχνότερα γυναίκες (αναλογία 9 γυναίκες για κάθε 1 άντρα) και εμφανίζεται σε ανθρώπους μέσης ηλικίας.
    
   Συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού:

- Κούραση, ατονία, χαμηλή ενεργητικότητα, υπνηλία.
- Συναισθηματική κατάπτωση και κατάθλιψη.
- Δυσκοιλιότητα.
- Αύξηση του βάρους, ακόμα κι αν το άτομο τρώει λίγο.
- Δυσκολία στην απώλεια βάρους, παρά την αυστηρή εφαρμογή δίαιτας.
- Ευαισθησία στο κρύο.   
- Μειωμένη εφίδρωση. Η εφίδρωση είναι μειωμένη ή απουσιάζει ακόμα και μετά από έντονη άσκηση ή σε μια ζεστή ημέρα.
- Ξηρό και ευαίσθητο σε ερεθισμούς και αλλεργίες δέρμα.
- Ξηροδερμία τριχωτού κεφαλής και τριχόπτωση.
- Νύχια που ξεφλουδίζουν ή σπάνε εύκολα.
- Δύσπνοια και ερεθισμένος λαιμός.
- Διαταραχές στην έμμηνο ρύση και στη γονιμότητα της γυναίκας.
- Κακή μνήμη.
- Αρθρίτιδες και κράμπες.
- Ωχρότητα προσώπου και πρησμένα βλέφαρα σε προχωρημένη νόσο.

2. Υπερθυρεοειδισμός

     Ο υπερθυρεοειδισμός, η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα δηλαδή, με συνέπεια την αυξημένη παραγωγή και έκκριση θυρεοειδικών ορμονών.
     Οι συνηθέστερες μορφές του υπερθυρεοειδισμού είναι οι ακόλουθες:
     1. Τοξική διάχυτος βρογχοκήλη ή νόσος του Graves Basedow. Είναι η συνηθέστερη μορφή υπερθυρεοειδισμού και προσβάλλει κυρίως γυναίκες. Η θεραπεία αρχικά είναι φαρμακευτική, αλλά, σε περίπτωση αποτυχίας, είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση ολικής θυρεοειδεκτομής.
     2. Τοξική οζώδης βρογχοκήλη ή νόσος του Plummer. Είναι λειτουργική οζώδης υπερπλασία με υπερλειτουργούντες όζους και απαιτείται ολική θυρεοειδεκτομή.
     3. Τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενός μονήρους θυρεοειδικού όζου, από τον οποίο υπερπαράγονται και εκκρίνονται οι θυρεοειδικές ορμόνες. Ο όζος αυτός εμφανίζεται ως θερμός στο σπινθηρογράφημα του αδένα. Απαιτείται ολική θυρεοειδεκτομή.
  
Συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού:

- Ταχυκαρδία.
- Νευρικότητα, τρεμούλιασμα στα χέρια, ευσυγκινησία.
- Μυϊκή αδυναμία, μειωμένη αντοχή.
- Διάρροια.
- Γρήγορη απώλεια βάρους.
- Δυσανεξία στη ζέστη.
- Έντονη εφίδρωση.
- Κολλώδες δέρμα.
- Δερματικά προβλήματα και τριχόπτωση.
- Διαταραχές εμμηνορρυσίας.
- Εξόφθαλμος (υπερβολικά γουρλωμένα μάτια).
- Βρογχοκήλη (διόγκωση θυρεοειδούς αδένα).

Ιατρός και θεραπεία παθήσεων θυρεοειδούς:

     Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αντιμετωπίζονται με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, που θα συστήσει ο ενδοκρινολόγος ιατρός. Ο τακτικός έλεγχος και η ιατρική παρακολούθηση είναι αναγκαία, καθώς υπάρχει έξαρση θυρεοειδοπαθειών.

     Βασικές εξετάσεις που πρέπει να γίνονται τακτικά είναι:
     - Αιματολογικές εξετάσεις, για μέτρηση επιπέδου θυρεοειδικών ορμονών Τ3 (τριιωδοθυρονίνη), fT3 (ελεύθερη τριιωδοθυρονίνη), Τ4 (θυροξίνη), fT4 (ελεύθερη θυροξίνη), TSH (θυρεοτρόπος ορμόνη), η οποία παράγεται από την υπόφυση που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου και ρυθμίζει την έκκριση των Τ3 και Τ4. 
     - Υπερηχογράφημα.
     - Ψηλάφηση λαιμού από ενδοκρινολόγο.
     - Αιματολογικές αναλύσεις Anti-TRO (αντιθυρεοειδικά αντισώματα), Anti-TG (αντιθυρεοσφαιρινικά αντισώματα): κύρια αντιθυρεοειδικά αντισώματα, πολύ σημαντικές εξετάσεις για πρόβλεψη αρχόμενου υποθυρεοειδισμού και διαπίστωση της ασθένειας Graves και της θυρεοειδίτιδας Hasimoto, οι οποίες είναι αυτοάνοσες νόσοι.

     Συμπληρωματικές  εξετάσεις, μετά από σύσταση του ιατρού:
     - Αιματολογικές εξετάσεις, για μέτρηση επιπέδου των θυρεοειδικών fT3 (ελεύθερη τριιωδοθυρονίνη) και fT4 (ελεύθερη θυροξίνη). 
     - Σπινθηρογράφημα.
     - Αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
     - Παρακέντηση και κυτταρολογική εξέταση, αν οι όζοι (ογκίδια) του θυρεοειδούς αδένα είναι μεγάλοι, για έλεγχο πιθανής καρκινογένεσης.
     - Αναλύσεις αίματος, για μέτρηση θυρεοσφαιρίνης (TG), καλσιτονίνης (CT), καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) και ανίχνευση νεοπλασιών και καρκινωμάτων στον αδένα.
     - Χειρουργική επέμβαση σπανιότερα. Μετά τη θυρεοειδεκτομή ακολουθεί ορμονική θεραπεία και σε σοβαρότερες περιπτώσεις θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο ή ακτινοθεραπεία.

     Προληπτικές εξετάσεις, μετά από σύσταση ιατρού, πρέπει να κάνουν, όσοι έχουν βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, κυρίως τα νεογέννητα, οι λεχώνες ένα-δυο μήνες μετά τον τοκετό, όσοι συμπλήρωσαν τα 65 χρόνια, όσοι υποφέρουν από αλλεργίες, όσοι πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα, λεύκη, ανεπάρκεια επινεφριδίων (http://medlabgr.blogspot.com/20011/05/blog-post 23.htmi#ixzz3DcPTRsqD).
  
clip_image003
Πηγή εικόνας: http://www.saritzoglou.com/kheirourgikes-epembaseis/kheirourgikes-epembaseis/thureoeides-kai-parathureoeide.html.


ΔΙΑΤΡΟΦΗ:

     Η διατροφή παίζει βασικό ρόλο τόσο στην πρόληψη των θυρεοειδοπαθειών, όσο και στη θεραπεία τους. Συνιστώνται τα μικρά συχνά γεύματα, που είναι σημαντικά στη θυρεοειδική λειτουργία. Η κατανάλωση συχνών και μικρών γευμάτων βοηθάει πολύ στην αύξηση του μεταβολισμού και στις καύσεις. Επίσης, ορισμένα συστατικά σε επαρκή ποσότητα παίζουν σημαντικό ρόλο στη θυρεοειδική λειτουργία. Απαραίτητα είναι τα παρακάτω:

Ιώδιο
     Το ιώδιο είναι αμέταλλο στοιχείο, απαραίτητο για τη σύνθεση θυρεοειδικών ορμονών και για την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Η έλλειψή του οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή ορμονών. Καλές πηγές ιωδίου είναι τα θαλασσινά, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, τα φύκια και το ελληνικό ιωδιούχο αλάτι. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου είναι 100-150 mgr.

Σελήνιο
     Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο στοιχείο για την παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδούς, καθώς και για τη μετατροπή της θυροξίνης (Τ4) σε τριιωδοθυρονίνη (Τ3). Βρίσκεται κυρίως σε πρωτεϊνούχες τροφές: μοσχάρι, κοτόπουλο, ψάρια (τόνος, μπακαλιάρος), θαλασσινά (γαρίδες, καβούρια, αστακός), εντόσθια, αυγά, ξηρούς καρπούς, δημητριακά.

Ψευδάργυρος
     Ο ψευδάργυρος είναι ένα συστατικό που επηρεάζει το θυρεοειδή. Η συμπληρωματική λήψη ψευδαργύρου κάποιες φορές μπορεί να αναστρέψει τον υποθυρεοειδισμό. Σημαντικές πηγές ψευδαργύρου είναι οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, το σιτάρι, η βρώμη, ο αρακάς, τα ψάρια, τα θαλασσινά, τα αυγά, τα φασόλια, τα μανιτάρια, τα σύκα, το συκώτι και το κρέας.

Χαλκός
     Ο χαλκός είναι απαραίτητος για τη σύνθεση της Τ4 (θυροξίνης) και, όταν η διατροφική πρόσληψη χαλκού είναι περιορισμένη, ο ρυθμός παραγωγής της ορμόνης μειώνεται. Τροφές που περιέχουν χαλκό είναι τα θαλασσινά, τα ψάρια, το κρέας, οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, τα μανιτάρια και τα δημητριακά.

Τυροσίνη
     Η τυροσίνη είναι ένα αμινοξύ, το οποίο έχει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Καλές πηγές τυροσίνης είναι τα ψάρια, το κοτόπουλο, τα προϊόντα ολικής αλέσεως, τα γαλακτοκομικά, οι μπανάνες, τα φασόλια και οι ξηροί καρποί. 

Βιταμίνες
     Οι βιταμίνες βοηθούν στην καλή λειτουργία του θυρεοειδούς. Το β-καροτένιο (= μορφή της βιταμίνης Α) βρίσκεται στα κίτρινα, πορτοκαλιά και κόκκινα φρούτα και λαχανικά, όπως το πεπόνι, το βερίκοκο, οι φράουλες και άλλα. Η βιταμίνη C, που βρίσκεται σε φρούτα (πορτοκάλι, φράουλες, ακτινίδιο) και στους φυσικούς χυμούς τους. Η βιταμίνη Ε, που βρίσκεται εμπλουτισμένη στο πολύτιμο για την υγεία μας ελαιόλαδο. Και τα τρία αυτά είδη βιταμινών αποτελούν σημαντικούς αντιοξειδωτικούς παράγοντες, που προστατεύουν το θυρεοειδή από οξειδωτική βλάβη.
     Επίσης, οι βιταμίνες συμμετέχουν στη διαδικασία σύνθεσης της ορμόνης Τ4 (θυροξίνης). Η βιταμίνη D συστήνεται για χρήση σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό. Γι’ αυτό προσπαθήστε να καταναλώνετε γαλακτοκομικά, σκουμπρί, σαρδέλες, τόνο και κρόκο αυγού. Οι βιταμίνες Β2, Β3, Β6 συμμετέχουν κι αυτές στη διαδικασία σύνθεσης της Τ4. 

     Τέλος, είναι σημαντικό ένα άτομο που πάσχει από κάποια πάθηση του θυρεοειδούς αδένα και ακολουθεί ένα πρόγραμμα διατροφής να ρυθμίσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή από ενδοκρινολόγο, έτσι ώστε να έχει καλύτερα αποτελέσματα στην προσπάθειά του για απώλεια βάρους.

Υγιαίνετε!

Σημειώσεις:
*Εμείς προσθέτουμε ότι: α) Αν ένας μαθητής παρουσιάζει συμπτώματα υπερκινητικότητας ή επιθετικότητας στο σχολείο, οι ψυχολόγοι συστήνουν στους γονείς εξέταση του θυρεοειδούς αδένα του μαθητή.  β) Οι παθήσεις του θυρεοειδούς πιθανόν να είναι κληρονομικές, γι’ αυτό πρέπει να εξετάζονται προληπτικά όλα τα μέλη της οικογένειας, από μικρή ηλικία, αν υπάρχει βεβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδοπάθειας.        

*Πηγές: Το παραπάνω κείμενο αποτελεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του αναδημοσίευση άρθρου της διαιτολόγου - διατροφολόγου Ελευθερίας Α. Κούνα (Βεΐκου 6 και Φυγαλείας 1, Γαλάτσι, Αθήνα, τηλ: 210-21.30.369, κινητό: 6944291446) στο τεύχος 40/Σεπτέμβριος 2014, σελ. 29 του περιοδικού «G-magazine» (www.g-magazine.gr). Συμπληρωματικά στοιχεία για τις θυρεοειδίτιδες και εικόνες αντλήσαμε και από τις παρακάτω ιστοσελίδες: http://medlabgr.blogspot.com, http://www.vita.gr/ygeia/article/24734/mhpws-exw-thyreoeidh/, http://www.saritzoglou.com/kheirourgikes-epembaseis/kheirourgikes-epembaseis/thureoeides-kai-parathureoeide.htmlhttp://el.wikipedia.org/. Τους ευχαριστούμε.